Postępowanie przed wojewódzką komisją do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych. Komentarz do art. 67a–67o ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta

Niniejsza publikacja to kompleksowy komentarz do art. 67a–67o ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.

Wskazane przepisy regulują pozasądowe postępowanie cywilne, które toczy się przed specjalnie powołanym organem quasi-sądowym, tj. wojewódzką komisją do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych. Postępowanie to zostało wprowadzone do polskiego porządku prawnego mocą ustawy z 28.4.2011 r. o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 113, poz. 660), która weszła w życie z dniem 1.1.2012 r.

Postępowanie przed wojewódzką komisją do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych zawiera nowe, konkurencyjne wobec dotychczasowych, zasady oraz tryb ustalania odszkodowania i zadośćuczynienia z tytułu szkody, która powstała u pacjenta w następstwie udzielania świadczenia zdrowotnego w szpitalu. Postępowanie przed wojewódzką komisją stanowi swoiste novum w polskim porządku prawnym i zyskuje coraz większą popularność wśród społeczeństwa jako alternatywny do postępowania sądowego sposób dochodzenia kompensacji szkody.

W niniejszej publikacji Autorzy omawiają m.in. następujące zagadnienia:

• zakres przedmiotowy,
• podmioty składające wniosek,
• wniosek,
• składy orzekające,
• członkowie komisji,
• wynagrodzenie,
• zwrot kosztów,
• cel postępowania,
• orzeczenie,
• zobowiązania ubezpieczyciela,
• umorzenie postępowania,
• skarga,
• oświadczenia,
• zastosowanie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.

Postępowanie przed wojewódzkimi komisjami do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych (art. 67a–67o PrPacjentU) stanowi jedną z dróg dochodzenia odszkodowania lub zadośćuczynienia za szkodę poniesioną przez pacjenta w następstwie tzw. zdarzenia medycznego, a przy tym drogę alternatywną wobec drogi sądowej. Postępowanie to zasługuje zatem na upowszechnienie w świadomości społecznej i przybliżenie jego rozwiązań przede wszystkim poszkodowanym pacjentom, a także podmiotom występującym po przeciwnej stronie postępowania (podmiot leczniczy prowadzący szpital, ubezpieczyciel), reprezentującym ich pełnomocnikom, członkom wojewódzkich komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych, pracownikom nauki i studentom, w szczególności prawa lub medycyny. Szczególnie zaś pracę tę adresujemy do ustawodawcy, ponieważ sformułowania komentowanych przepisów, zakres i sposób uregulowania oraz zastosowana technika legislacyjna są dalekie od doskonałości.

Postępowanie przed wojewódzkimi komisjami do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych jest jednym z pozasądowych postępowań cywilnych, dotyczy bowiem sprawy cywilnej w znaczeniu materialnym, a ponadto art. 67o PrPacjentU odsyła do stosowania wielu przepisów KPC, regulujących proces cywilny. Uzasadnia to dokonanie wykładni przepisów regulujących to postępowanie przez autorów będących procesualistami cywilnymi.

Terminologia proceduralna zastosowana w przepisach regulujących analizowane postępowanie odbiega jednak znacznie w wielu wypadkach od terminologii prawa postępowania cywilnego, a w szczególności od terminologii zastosowanej w Kodeksie postępowania cywilnego. Stanowi to zbędne utrudnienie dla zrozumienia (wykładni) komentowanych przepisów i w konsekwencji dla ich zastosowania. Wielu trudności i wątpliwości interpretacyjnych można by uniknąć, gdyby w przepisach tych zastosowano ściślej rozwiązania przyjęte w postępowaniu cywilnym i terminologię z zakresu tego postępowania. Te krytyczne uwagi odnośnie do terminologii dotyczą nie tylko komentowanych przepisów art. 67a–67o PrPacjentU, lecz także przepisów innych ustaw regulujących postępowania cywilne w sprawach z zakresu prawa medycznego (np. art. 8 i 12–14 ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów).