Ustawa o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Komentarz

Prezentowana publikacja to kompleksowy komentarz do ustawy z 5.7.2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej (druk sejmowy Nr 2293 – ustawa oczekuje na publikację w Dz.U.). Wchodzi ona w życie docelowo po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.

Ustawa ma na celu zapewnienie przedsiębiorcom będącym osobami fizycznymi warunków prawnych do zachowania ciągłości funkcjonowania przedsiębiorstwa po ich śmierci, przy uwzględnieniu, że przedsiębiorstwo należy postrzegać jako dobro prawne, a także wprowadza rozwiązania regulujące zasady tymczasowego zarządzania przedsiębiorstwem po śmierci przedsiębiorcy, który we własny imieniu wykonywał działalność na podstawie wpisu do CEIDG – wprowadzenie do systemu prawnego instytucji zarządu sukcesyjnego i zarządcy sukcesyjnego. W aktualnie obowiązującym stanie prawnym zachowanie pełnej ciągłości działalności przedsiębiorstwa jest zatem w praktyce niemożliwe. W grę wchodzić może jedynie wznowienie tej działalności, a długość okresu, który upłynie od śmierci przedsiębiorcy do ponownego podjęcia działalności, zależy od sytuacji osobistej przedsiębiorcy, zgodności planów następców prawnych oraz ich gotowości do wspólnego zaangażowania się w działania mające na celu kontynuację prowadzenia przedsiębiorstwa.

W książce omówione zostały następujące kwestie, zgodnie z systematyką ustawy, w tym m.in.:

• przepisy ogólne – zakres uregulowania, skład przedsiębiorstwa w spadku, definicja właściciela przedsiębiorstwa w spadku;
• ustanowienie zarządu sukcesyjnego – wymagania dot. ustanowienia zarządu sukcesyjnego, moment ustanowienia zarządu, podmioty nieuprawnione do pełnienia funkcji zarządcy, sposób powołania zarządcy, ustanowienie zarządcy po śmierci przedsiębiorcy;
• zarząd przedsiębiorstwem w spadku do dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego albo wygaśnięcia uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego – podmioty uprawnione do dokonywania określonych czynności, odpowiedzialność za szkodę;
• zasady ogólne dotyczące wykonywania zarządu sukcesyjnego – zakres wykonywania zarządu, zakaz przenoszenia zarządu, ograniczenie zarządu przez sąd opiekuńczy;
• stosunki między właścicielami przedsiębiorstwa w spadku a zarządcą sukcesyjnym – prawo do udziału w zyskach, wypłata zysku i zaliczek na poczet  zysku;
• prowadzenie przedsiębiorstwa w spadku – prawa i obowiązki zarządcy sukcesyjnego, solidarna odpowiedzialność;
• decyzje, działalność regulowana i wpisy do rejestru działalności regulowanej oraz innych rejestrów – chwila wygaśnięcia decyzji w przypadku śmierci przedsiębiorcy;
• zarząd sukcesyjny w przypadku śmierci wspólnika spółki cywilnej;
• daniny publiczne w okresie zarządu sukcesyjnego;
• odwołanie zarządcy sukcesyjnego i inne zdarzenia powodujące utratę umocowania do pełnienia tej funkcji – sposób odwołania, moment zaprzestania pełnienia funkcji, przyczyna odwołania zarządcy sukcesyjnego, rezygnacja z pełnienia funkcji;
• wygaśnięcie zarządu sukcesyjnego – chwila wygaśnięcia, przedłużenie okresu zarządu sukcesyjnego przez sąd.

Prezentowana publikacja skierowana jest przede wszystkim do przedsiębiorców i osób dziedziczących działalność gospodarczą po spadkodawcy, ponieważ ustawa ułatwia dalsze funkcjonowanie przedsiębiorstwa osoby fizycznej wpisanej do CEIDG na analogicznych zasadach jak za życia przedsiębiorcy, w okresie, co do zasady, między otwarciem spadku a jego działem. Ponadto będzie ona przydatna także sędziom, adwokatom, radcom prawnym, a także aplikantom zawodów prawniczych.