Zmiany w funkcjonowaniu JST w związku z COVID-19

Analiza rozwiązań wdrożonych w system funkcjonowania samorządu terytorialnego w wyniku pandemii COVID-19.

Praktyczne opracowanie skoncentrowane na jednostkach samorządu terytorialnego w związku z COVID-19. Wiele podjętych przez rząd decyzji i regulacji prawnych spowodowało konieczne przemodelowanie działalności JST i wpłynęło na stan ich finansów. W prezentowanej publikacji omówiono przede wszystkim konsekwencji budżetowe i organizacyjne dotyczące gmin, powiatów i województw. Wskazuje także kierunki postępowań JST dotyczące przygotowania budżetów, organizacji oświaty i pomocy społecznej w okresie jesień 2020 r. i wiosna 2021 r.

Najważniejsze zalety prezentowanej książki, dzięki którym szybciej wykonają Państwo swoje obowiązki to:

• Aktualność prezentowanych treści (wiele rozwiązań opisanych jest na podstawie projektów aktów prawnych np. e-doręczenia) o których znaczeniu powinni już wiedzieć przedstawiciele gmin;
• Doskonale dobrany skład autorów: łączy samorządowców, pracowników RIO, ekspertów ds. finansów JST i informatyzacji, profesjonalistów z zakresu działalności JST;
• Pokazuje rozwiązania i symulacje podejmowanych decyzji przez włodarzy JST;
• Wskazuje kierunki i możliwości działania w kolejnych kwartałach;
• Eksperckie wytłumaczenie zawiłości prawnych i niejasności, poparte wieloletnim doświadczeniem autorów;
• Dokładne i przejrzyste prezentowanie poszczególnych zagadnień;
• Wyróżnienie w treści zagadnień ważnych i nowych;
• Uwzględnienie najnowszych zmian w prawie i orzecznictwa.

W obecnej trudnej sytuacji każdy skarbnik zastanawia się jak przygotować budżet swojej jednostki na przyszły rok. Budżety jednostek samorządu terytorialnego z całą pewnością odczują skutki finansowe epidemii COVID-19, szczególnie po zamrożeniu gospodarki na tak szeroką skalę jaka miała miejsce na przełomie marca i kwietnia br. W pierwszej kolejności – z uwagi na zmianę terminu rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych za 2019 r. - należało się liczyć z zaburzeniem bieżącej płynności finansowej. Ponadto wprowadzone możliwości odraczania i umarzania podatków lokalnych (w szczególności podatku od nieruchomości) również przyczyniły się do zaburzenia harmonogramu wpływu środków pieniężnych do budżetów samorządu. W drugiej kolejności należy spodziewać się decyzji budżetowych podejmowanych przez organy stanowiące JST polegające na dostosowaniu wydatków budżetu oraz próby urealniania harmonogramów spłat zadłużenia do faktycznych możliwości finansowych wynikających z realnie uzyskiwanych w 2020 r. dochodów budżetowych. Nie bez znaczenia będą tu także regulacje wprowadzone tzw. „Tarczą 4.0" polegające na przemodelowaniu reguł równoważenia części bieżącej budżetu (art. 242) oraz limitu poziomu spłat zadłużenia (art. 243), a także transfer środków do budżetów JST poprzez Fundusz Inwestycji Lokalnych.

W publikacji podjęto próbę przeanalizowania obecnego stanu finansów JST na podstawie wieloletnich prognoz finansowych JST oraz sprawozdawczości budżetowej za I kwartał 2020 r. podejmowanych w okresie od początku kwietnia do końca czerwca, co powinno wskazać pewne zjawiska dotyczące decyzji budżetowych wynikających ze skutków epidemii.

Prezentowana książka to jednak nie tylko kwestie związane z finansami ale także z organizacją pracy urzędu. Ustawa COVIDowa wprowadziła szereg nowych instytucji, dotąd nieznanych procedurze administracyjnej, bo jak prowadzić postępowanie administracyjne bez fizycznego udziału obywatela? Które przepisy KPA przyjdą z pomocą urzędnikom? Po pierwsze, możliwość świadczenia usług administracyjnych drogą elektroniczną została przewidziana i uregulowana przez ustawodawcę już w zasadach ogólnych KPA. Jak wskazuje art. 14 § 1 KPA sprawy należy załatwiać w formie pisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego w rozumieniu przepisów ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, doręczanego środkami komunikacji elektronicznej. A zatem wykorzystywanie dokumentów elektronicznych w postępowaniu odpowiada zasadzie pisemności i rozwiązuje wiele problemów, tylko jak to rozwiązać praktycznie gdy nie każdy obywatel ma profil zaufany? Na te pytania odpowiada właśnie prezentowany poradnik.

Dzięki tej publikacji Czytelnik otrzyma wiedzę z zakresu:

Finansów w tym:

• Przewidywane konsekwencje budżetowe epidemii COVID-19 – pierwsze oceny,
• Główne źródła wypracowywania nadwyżki operacyjnej i mechanizmy ich wdrażania,
• Planowanie budżetowe a znowelizowane reguły z art. 242-244 ustawy o finansach publicznych,
• Racjonalność zaciągania zobowiązań dłużnych (na sfinansowanie wydatków inwestycyjnych i restrukturyzację długu).

Organizacji pracy urzędów administracji:

• Systemy teleinformatyczne,
• zdalna identyfikacja interesanta,
• Elektronizacja doręczeń.

Mechanizmy wsparcia:

• Polityka podatkowa wsparciem dla przedsiębiorców,
• Nie tylko przedsiębiorcy. Pomoc dla NGO.

Świadczenie wybranych usług społecznych:

• Pomoc społeczna w warunkach COVID-19 – procedura i nowe wyzwania,
• Edukacja,
• Ochrona zdrowia.

Epidemia COVID-19 stanowiła i stanowi poważne wyzwanie dla całego społeczeństwa, dla poszczególnych wspólnot samorządowych. Jeszcze większym wyzwaniem będzie jednak powrót do tzw. nowej normalności. Nie można już bowiem ograniczyć się do daleko posuniętej izolacji społecznej; konieczne jest przywrócenie nie tylko w miarę standardowej działalności, ale stworzenie silnych bodźców rozwojowych przy zachowaniu mechanizmów bezpieczeństwa. Nie będzie to zadanie łatwe. Prezentowana publikacja ma za zadanie dostarczyć niezbędnej wiedzy służącej temu celowi. Dedykowana jest przede wszystkim władzom samorządowym, mając stanowić dla nich inspirację i radę.