Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz

Komentarz do ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Komentarz oprócz omówienia przepisów ustawy, został wzbogacony aktualnym orzecznictwem z zakresu prezentowanych zagadnień oraz dorobkiem doktryny.

Stan prawny na dzień 12 października 2020 r., uwzględniając uchwalone zmiany, które wejdą w życie 30.10.2020 r., 1.1.2021 r., 20.2.2021 r., 1.3.2021 r., 30.4.2021 r., 30.10.2021 r. oraz 1.1.2022 r. oraz druki sejmowe IX kadencji Nr 239 i 534 (wg sprawozdania Komisji).

Wyczerpująco została omówiona problematyka takich kwestii, jak:

• zagadnienia ogólne dotyczące postępowania egzekucyjnego w administracji – w tym zasady ogólne i zasady prowadzenia egzekucji, funkcjonowanie Rejestru Należności Publicznoprawnych, organów egzekucyjnych, zawieszenie i umorzenie postępowania, zbieg egzekucji oraz koszty egzekucyjne;
• egzekucja należności pieniężnych – uwzględniono egzekucję z: pieniędzy, wynagrodzenia za pracę, świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego i ubezpieczenia społecznego oraz renty socjalnej, rachunków bankowych i wkładów oszczędnościowych, praw z instrumentów finansowych zapisanych na rachunkach papierów wartościowych lub innych rachunkach oraz z wierzytelności z rachunków pieniężnych, papierów wartościowych niezapisanych na rachunku papierów wartościowych, praw majątkowych zarejestrowanych w rejestrze akcjonariuszy, weksla, autorskich praw majątkowych i praw pokrewnych oraz z praw własności przemysłowej, udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, ruchomości, a także nieruchomości;
• egzekucja obowiązków o charakterze niepieniężnym – przedstawiono następujące zagadnienia: grzywnę w celu przymuszenia, wykonanie zastępcze, odebranie rzeczy ruchomej i nieruchomości, zastosowanie przymusu bezpośredniego;
• postępowanie zabezpieczające – zwrócono uwagę na zabezpieczenie należności pieniężnych, wykonywanie postanowienia o zabezpieczeniu majątkowym, zabezpieczenie o charakterze majątkowym;
• odpowiedzialność za naruszenie przepisów ustawy – w tym odpowiedzialność odszkodowawcza, porządkowa oraz karna.

W Komentarzu uwzględniono najnowsze zmiany ustawodawcze wynikające m.in. z:

• ustawy z 4.7.2019 r. o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji i niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1553) – zmiana konieczna z uwagi na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 28.6.2016 r., SK 31/14, na mocy której wprowadzono zmiany dotyczące kosztów egzekucyjnych, ustalono nowe zasady naliczania i ich poboru. Zmiana wejdzie w życie 20.2.2021 r., częściowo zaś weszła w życie 3.9.2019 r., a w zakresie art. 1 pkt 1 lit. a, art. 1 pkt 28 wejdzie w życie 1.1.2022 r.;
• ustawy z 19.7.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1798) – wprowadzono zmiany wynikające dematerializacji akcji oraz ustanowienia systemu rejestrowania praw z akcji, co wymagało ustalenia zasad dotyczących postępowania w przypadku prowadzenia egzekucji administracyjnej z akcji zapisanych w rejestrze akcjonariuszy oraz zarejestrowanych w depozycie papierów wartościowych. Zmiana wejdzie w życie 1.3.2021 r., częściowo zaś weszła w życie 30.7.2020 r.;
• ustawy z 11.9.2019 r. o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 2070 ze zm.) – zmiany, które miały na celu uproszczenie procedur w egzekucji administracyjnej będących uprzednio niejasnymi i nieprzejrzystymi, dotyczyły: środków zaskarżenia, zbiegu egzekucji, wykonywania przez naczelników urzędów skarbowych postanowień o zabezpieczeniu majątkowym wydanych przez prokuratora lub sąd w postępowaniu karnym lub karnym skarbowym, a także egzekucji z majątku wspólnego małżonków, z majątku dłużnika rzeczowego, z pieniędzy, z ruchomości oraz z rachunków bankowych. Zmiana weszła w życie 30.7.2020 r., a częściowo 30.10.2019 r., częściowo wchodzi w życie 30.10.2020 r., jak również częściowo wejdzie w życie 20.2.2021 r., 30.4.2021 r. oraz 30.10.2021 r.
• ustawy o doręczeniach elektronicznych (Druk sejmowy IX kadencji Nr 239), które dotyczą zdefiniowania zasad wymiany korespondencji z podmiotami publicznymi w relacji z innymi podmiotami publicznymi oraz podmiotami niepublicznymi, w tym z osobami fizycznymi; celem ustawy jest skrócenie czasu doręczania korespondencji, a także umożliwienie załatwiania spraw urzędowych na odległość, bez konieczności udawania się do placówki operatora pocztowego; zmiana wchodzi w życie 1.4.2021 r.;
• ustawy o zmianie niektórych ustaw wspierających rozwój mieszkalnictwa (Druk sejmowy IX kadencji Nr 534), w której wyłączono spod egzekucji administracyjnej dodatki mieszkaniowe oraz dodatki energetyczne, mając na względzie ich charakter socjalny. Zmiana wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Komentarz jest przeznaczony dla adwokatów, radców prawnych, sędziów, prokuratorów, komorników, organów administracji publicznej, w tym kontroli administracji skarbowej, a także dla wszystkich osób zainteresowanych powyższą problematyką.

Prezentowany komentarz jest dziełem znakomitego grona autorskiego – wybitnych specjalistów, praktyków oraz teoretyków zajmujących się prawem administracyjnym.