Lista płac w praktyce. Odpowiedzi na najtrudniejsze pytania

Wykaz skrótów

O Autorach

Wprowadzenie

Rozdział I Zasady oskładkowania i opodatkowania wynagrodzeń

1. Definicja przychodu ze stosunku pracy.
2. Nieodpłatne świadczenia i świadczenia w naturze.
3. Moment powstania przychodu.
4. Zmiany w PIT od 1 10 2019 r .
   4.1 Nowa kwota zmniejszająca miesięczne zaliczki na podatek.
   4.2 Wyższe koszty uzyskania przychodu.
5. Zwolnienie podatkowe „zerowy PIT”.
   5.1 Obliczenie podatku w przypadku, gdy przychody przekraczają w roku limit zwolnienia z podatku dla młodych.
6. Zaliczka na poczet wynagrodzenia a przychód pracownika.
7. Przychody korzystające ze zwolnienia z opodatkowania i oskładkowania.
8. Stawki procentowe niezbędne do obliczania wynagrodzenia pracownika.
9. Podstawy prawne regulujące obliczanie wynagrodzenia.
10. Obliczanie kwoty netto wynagrodzenia pracownika.
11. Sposób kalkulacji wynagrodzeń.
12. Obliczanie kwoty netto niskiego wynagrodzenia pracownika – składka zdrowotna obniżona do wysokości zaliczki.
13. Opłacanie składek na FGŚP.
14. Zmiany w kosztach autorskich i limitach zwolnień podatkowych.
15. Rozliczanie wpłat do PPK .
16. Wynagrodzenie pracowników młodocianych po zmianach.
17. Nowy wzór PIT-11, PIT-4R oraz PIT-8AR.

Rozdział II Ustalanie wynagrodzenia za część miesiąca

1. Zmniejszanie wynagrodzenia za czas choroby pracownika.
2. Zmniejszanie wynagrodzenia za czas innej nieobecności pracownika lub rozpoczęcia/zakończenia umowy w trakcie miesiąca.
3. Zmniejszanie wynagrodzenia za czas choroby i innych nieobecności.
4. Zmniejszanie wynagrodzenia niepełnoetatowca.
5. Wynagrodzenie za jeden dzień pracy w razie choroby przez pozostałe 30 dni.
6. Wynagrodzenie, gdy pracownik nie przepracował żadnego dnia.
7. Zmniejszanie wynagrodzenia w przypadku otrzymywania dodatkowych składników.
8. Zmniejszanie wynagrodzenia za przepracowaną część miesiąca w przypadku choroby i zmiany stawki uposażenia w trakcie miesiąca.
9. Ustalanie wysokości wynagrodzenia w sytuacji, gdy pracownik z powodu choroby przepracował tylko część miesiąca, ale jednocześnie wypracował obowiązujący go w tym miesiącu pełny wymiar czasu pracy.
10. Zmniejszanie wynagrodzenia pracownika młodocianego.
11. Wartość ujemna wynagrodzenia w przypadku choroby pracownika i zakończenia zatrudnienia w trakcie miesiąca.

Rozdział III Minimalne wynagrodzenie i coroczne konsekwencje jego wzrostu

1. Zmiany w minimalnym wynagrodzeniu.
2. Składniki pensji wliczane do kwoty minimalnego wynagrodzenia.
3. Informacja dla pracownika o wzroście minimalnej pensji.
4. Wynagrodzenie za grudzień płatne w styczniu.
5. Minimalna podstawa zasiłku chorobowego po zmianie minimalnej pensji.
6. Dopełnianie pensji do wynagrodzenia minimalnego przy stawce miesięcznej.
7. Dopełnienie pensji do wynagrodzenia minimalnego przy stawce godzinowej.
8. Możliwość dokonywania potrąceń z minimalnego wynagrodzenia za pracę.
9. Konsekwencje corocznego wzrostu minimalnej pensji. 

Rozdział IV Nowy termin wypłaty wynagrodzenia Jaką procedurę zastosować?

1. Wpływ zmiany regulaminu pracy w zakresie terminu wypłaty na indywidualne umowy.
2. Informowanie pracownika o zmianie.
3. Zmiana terminu wypłaty a składki ZUS.
4. Zmiana terminu wypłaty a ulga podatkowa, koszty uzyskania przychodów i PIT.
5. Zmiana terminu wypłaty a podstawa świadczeń chorobowych. 

Rozdział V Wynagrodzenie urlopowe i ekwiwalent w sytuacjach nietypowych

1. Składniki wyłączone z podstawy wymiaru – wątpliwości praktyczne.
2. Stałe miesięczne wynagrodzenie w podstawie wynagrodzenia urlopowego.
3. Składniki zmienne w podstawie wynagrodzenia urlopowego.
4. Składniki zmienne w podstawie wynagrodzenia urlopowego przy równoważnym systemie czasu pracy.
5. Składniki za okresy dłuższe niż miesiąc w podstawie wymiaru.
6. Składniki „nieregularne” w podstawie wymiaru.
7. Normalne wynagrodzenie i dodatki za nadgodziny w podstawie wymiaru urlopu.
8. Zasady obliczania ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy.
9. Współczynnik do obliczania ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy.
10. Obliczanie ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy niepełnoetatowca.
11. Obliczanie ekwiwalentu za urlop pracownika niepełnosprawnego, wobec którego ma zastosowanie skrócona norma czasu pracy.
12. Składniki w stałej stawce miesięcznej w podstawie ekwiwalentu.
13. Składniki zmienne za okresy nie dłuższe niż miesiąc w podstawie ekwiwalentu.
14. Składniki za okresy dłuższe niż miesiąc w podstawie ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy.
15. Podstawa wyliczeń w przypadku długiej nieobecności poprzedzającej urlop lub wypłatę ekwiwalentu.
16. Napiwki w podstawie urlopowej.
17. Ustalenie podstawy ekwiwalentu urlopowego w przypadku niewypłacania pracownikowi należnych mu zmiennych składników wynagrodzenia.
18. Wyrównanie podstawy urlopowej po wypłacie zaległej pensji.
19. Wyrównanie podstawy urlopowej po podwyżce pensji.
20. Podstawa wynagrodzenia urlopowego ponownie zatrudnionego pracownika.
21. Termin wypłaty wynagrodzenia urlopowego i ekwiwalentu za urlop.
22. Wynagrodzenie za urlop i ekwiwalent pracownika tymczasowego. 

Rozdział VI Rozliczanie godzin nadliczbowych w sytuacjach nietypowych

1. Obliczanie normalnego wynagrodzenia.
2. Dodatki za pracę nadliczbową.
3. Rozliczanie godzin nadliczbowych (nadgodzin) z tytułu pracy w harmonogramowo wolną sobotę.
4. Rozliczenie czasu pracy w związku z rozwiązaniem umowy o pracę w trakcie okresu rozliczeniowego.
5. Nadgodziny z tytułu naruszenia doby pracowniczej.
6. Kiedy pracodawca jest zwolniony z obowiązku zapłaty za godziny nadliczbowe?
7. Praca nadliczbowa podczas podróży służbowej.
8. Wynagrodzenie za nadgodziny kierownika za pracę wykonywaną w razie konieczności.
9. Wynagrodzenie za nadgodziny w przypadku zostawania w biurze po godzinach.
10. Wynagrodzenie za nadgodziny niepełnoetatowca.
11. Ryczałt za godziny nadliczbowe.
12. Data wypłaty dodatków za nadgodziny.

Rozdział VII Wynagrodzenie za pracę w niedziele i święta

1. Zasady udzielania dnia wolnego za święto.
2. Wynagrodzenie i dodatek za pracę w niedzielę i święto.
3. Dwa dodatki – wątpliwości interpretacyjne.

Rozdział VIII Wynagrodzenie przestojowe oraz za czas zwolnienia od obowiązku świadczenia pracy

1. Zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia.
   1.1 Umowa musi zostać wypowiedziana.
   1.2. O zwolnieniu decyduje pracodawca.
   1.3 Okres zwolnienia.
   1.4 Zwolnienie od pracy a urlop wypoczynkowy.
2. Wynagrodzenie za czas zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy.
   2.1 Jak za urlop wypoczynkowy.
   2.2 Choroba w okresie zwolnienia od pracy.
3. Wynagrodzenie przestojowe.

Rozdział IX Premia a nagroda

1. Charakter prawny dobrowolnych świadczeń wypłacanych przy rozwiązaniu stosunku pracy oraz ich opodatkowanie i oskładkowanie.
2. Nagrody i premie w podstawie wymiaru składek i podatku.
3. Nagrody i premie w podstawie zasiłku.
4. Premia uznaniowa w podstawie nagrody rocznej.

Rozdział X Rozliczanie pracy w nocy

1. Obliczanie wynagrodzenia za pracę w nocy.
2. Pracownik pracujący w nocy.
3. Ryczałt za pracę w porze nocnej.
4. Praca w nocy a zmiana czasu z letniego na zimowy.

Rozdział XI Rozliczanie nietypowych wypłat

1. Warunki opodatkowania nieodpłatnych świadczeń dla pracowników.
2. Wartość pakietu medycznego fundowanego zatrudnionym wciąż z daniną.
3. Imprezy o charakterze integracyjnym a przychód ze stosunku pracy.
4. Upominki okolicznościowe.
5. Sfinansowanie szkolenia pracownikowi i zleceniobiorcy.
6. Opodatkowanie odpraw i odszkodowań z tytułu zakazu konkurencji w spółkach Skarbu Państwa.
7. Napoje i posiłki dla pracowników.
8. Finansowanie pracownikom biletów miesięcznych.
9. Szczepienia przeciwko grypie dla pracowników.
10. Świadczenia dla pracowników z okazji świąt.
11. Zakwaterowanie dla pracownika a przychód i składki ZUS pracownika.
    11.1 Zwolnienie od podatku świadczeń ponoszonych przez pracodawcę z tytułu zakwaterowania pracowników.
    11.2 Podstawa wymiaru składek ZUS.
    11.3 Noclegi na koszt pracodawcy dla tzw pracowników mobilnych.
12. Ryczałt za korzystanie z auta służbowego do celów prywatnych a koszty paliwa.
13. Świadczenia pozapłacowe a „zerowy PIT”.

Rozdział XII Rozliczanie zwolnień lekarskich pracownika i zleceniobiorcy

1. Pracodawcy uprawnieni do wypłaty świadczeń chorobowych.
2. Okres wyczekiwania na prawo do zasiłku.
3. Wynagrodzenie chorobowe.
4. Wypłata zasiłku chorobowego.
5. Choroba przed upływem 12 miesięcy kalendarzowych.
6. Choroba w następnym miesiącu po miesiącu zatrudnienia.
7. Choroba w miesiącu zatrudnienia.
8. Wyłączenia niepełnych miesięcy.
9. Podstawa zasiłku kontynuowana.
10. Zmiana wymiaru etatu a podstawa świadczeń chrobowych.
    10.1 Obniżenie wymiaru etatu z powodu COVID-19 bez wpływu na podstawę świadczeń chorobowych.
11. Dodatkowe składniki wynagrodzenia przysługujące do określonego terminu a podstawa wymiaru zasiłków.
12. Reguły ustalania podstawy wymiaru zasiłku zleceniobiorców.
13. Podwyższenie zasiłku macierzyńskiego do kwoty świadczenia rodzicielskiego.
    13.1 Podwyższenie zasiłku.
    13.2 Osoby uprawnione do podwyższenia.
    13.3 Kiedy przysługuje podwyższenie.
    13.4 Jak ustalać kwotę podwyższenia?
    13.5 Podwyższenie jako podstawa wymiaru składek.
    13.6 Obliczanie podwyższenia zasiłku macierzyńskiego – komunikat ZUS.
14. Świadczenia pieniężne w okresie kwarantanny lub izolacji.
    14.1 Świadczenia dla pracownika opiekującego się dzieckiem na kwarantannie.
    14.2 Wykonywanie pracy zdalnej podczas kwarantanny lub izolacji domowej.

Rozdział XIII Dokonywanie potrąceń z wynagrodzeń i zasiłków

1. Dopuszczalność i rodzaje potrąceń.
2. Zmiany przepisów w zakresie ściągania alimentów.
3. Kwota wolna od potrąceń.
   3.1 Wpływ zmian w PIT na dokonywanie potrąceń.
4. Podwyższenie kwot wolnych od potrąceń z powodu COVID-19.
   4.1 Obowiązki pracodawcy.
   4.2 Pytania i odpowiedzi.
5. Granice dokonywania potrąceń.
6. Ustalanie kwoty wolnej od potrąceń, gdy doszło do zmiany wymiaru czasu pracy w trakcie miesiąca.
7. Potrącenie należności stwierdzonych tytułem wykonawczym.
8. Potrącenia komornicze z zasiłku chorobowego.
9. Zbieg potrąceń z wynagrodzenia: potrącenie komornicze i zaliczka na poczet wynagrodzenia.
10. Zajęcie komornicze w przypadku wypłaty pensji za dwa miesiące.
11. Egzekucja świadczeń socjalnych wypłacanych pracownikowi.
12. Potrącenia za zgodą pracownika.
13. Odliczanie wynagrodzenia za okres niezdolności do pracy.
14. Potrącenie nadpłaconego wynagrodzenia.
15. Potrącenia wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia – zmiany od 2019 r.
16. Limity wiążące przy obowiązkowych potrąceniach z wynagrodzenia za pracę.

Rozdział XIV Przekroczenie progu podatkowego i składek emerytalno-rentowych

1. Graniczna kwota dotycząca składki emerytalnej i rentowej.
2. Dwa zakłady pracy i przekroczenie granicy składek.
3. Zastosowanie skali w danym zakładzie pracy.
4. Preferencyjne zasady opodatkowania.
5. Kwota wolna od podatku.
6. Obliczanie dochodu narastająco od początku roku.
7. Skala a dochody z umów zlecenia i o dzieło. 

Rozdział XV Rozliczanie cudzoziemców pracujących w Polsce i pracowników oddelegowanych do pracy za granicą

1. Rozliczenie podatkowo-składkowe pracownika oddelegowanego do pracy za granicą.
2. Rozliczenie pracownika oddelegowanego do pracy w Niemczech bez zachowania przerwy przez okres 24 miesięcy.
3. Zmiany w regułach dotyczących zagranicznego oddelegowania.
4. Delegowanie do Niemiec po zmianie dyrektywy 96/71.
5. Obowiązki pracodawcy i pracownika przy zatrudnianiu osoby spoza Unii Europejskiej.
   5.1 Legalność pobytu.
   5.2 Legalność pracy.
   5.3 Umowa o pracę.
   5.4 Zgłoszenie do ubezpieczeń.
   5.5 Obowiązki podatkowe.
   5.6 Praca wykonywana poza terytorium RP, w państwie zamieszkania cudzoziemca.
   5.7 Obowiązki podatkowe.
   5.8 Ubezpieczenia.
6. Rozliczenie podatkowe pracownika obywatelstwa ukraińskiego zamieszkałego w Polsce.
7. Cudzoziemcy a „zerowy PIT”. 

Rozdział XVI Akty prawne

1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r – Kodeks pracy (t j Dz U z 2020 r poz 1320 ze zm).
2. Ustawa z dnia 10 października 2002 r o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (t j Dz U z 2020 r poz 2207 ze zm).
3. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz U Nr 2, poz 14 ze zm).
4. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (t j Dz U z 2014 r poz 1632).
5. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (t j Dz U z 2017 r poz 927).
6. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t j Dz U z 2017 r poz 1949).