Monitor Prawniczy Nr 16/2022

Specjalistyczny dwutygodnik omawiający kluczowe zagadnienia prawnicze.

W numerze 16/2022 „Monitora Prawniczego" polecamy:

• Piotr Gołaszewski „Umorzenie postępowania administracyjnego z mocy prawa – uwagi na marginesie nowelizacji art. 156 i 158 Kodeksu postępowania administracyjnego". Ustawą z 11.8.2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego , która weszła w życie z dniem 16.9.2021 r., dokonano nowelizacji art. 156 i 158 ustawy z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego , przyjmując w przejściowym przepisie art. 2 ust. 2 ZmKPAU21, że postępowania administracyjne w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji lub postanowienia, wszczęte po upływie 30 lat od dnia doręczenia (ogłoszenia) decyzji lub postanowienia i niezakończone przed dniem 16.9.2021 r. ostateczną decyzją lub postanowieniem, umarza się z mocy prawa. Regulacja ta, choć zasadnicze wątpliwości i kontrowersje wzbudza przede wszystkim ze względu na jej treść i skutki materialnoprawne , ujawniła również procesowy problem dotyczący sposobu umorzenia postępowania, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ZmKPAU21. W praktyce orzeczniczej oraz piśmiennictwie dość szybko i w miarę zgodnie przyjęto, że konieczne jest wydanie decyzji umarzającej takie postępowanie (stwierdzającej jego umorzenie) , co odkrywa – niepoddany dotąd bliższej refleksji – problem umorzenia postępowania administracyjnego z mocy prawa, skłaniając do podjęcia ogólnych rozważań nad tym zagadnieniem, które pozwolą także na zweryfikowanie prawidłowości przyjętej aktualnie praktyki stosowania art. 2 ust. 2 ZmKPAU21.
• Michalina Jusik „Postanowienia umowy ubezpieczenia oraz ogólnych warunków ubezpieczenia w odniesieniu do zakresu odpowiedzialności odszkodowawczej ubezpieczyciela". Przepisy odnoszące się do umowy ubezpieczenia uregulowane zostały w szczególności na gruncie Kodeksu cywilnego, gdzie określono podstawowe aspekty dotyczące kwestii ubezpieczeń majątkowych, a także ubezpieczeń osobowych, ponadto w ustawie z 11.9.2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej określono przepisy dotyczące ogólnych warunków ubezpieczenia, które stanowią załącznik do umowy ubezpieczenia. Celem niniejszego opracowania jest określenie zasadniczych regulacji, które powinny zostać ujęte przy konstruowaniu umowy ubezpieczenia, przy szczególnym uwzględnieniu postanowień zawartych w ogólnych warunkach ubezpieczenia (OWU). Określony zostanie także wpływ postanowień umowy ubezpieczenia oraz OWU na zakres odpowiedzialności odszkodowawczej. Umowa ubezpieczenia jest niewątpliwie jedną z powszechnych umów, które zawierane są na gruncie prawa cywilnego, a także prawa ubezpieczeniowego. Jest to szczególna regulacja, która dotyczy prawie każdego aspektu naszego życia, wobec czego uwzględniona zostanie także tematyka obejmująca dochodzenie roszczeń wynikających z umowy ubezpieczenia w związku z powstałym wypadkiem ubezpieczeniowym, w odniesieniu do zapisów umowy, której załącznikiem są OWU. Należy podkreślić, że ogólne warunki ubezpieczenia w przypadku zawarcia umowy ubezpieczenia mienia, bądź też umowy ubezpieczenia osobowego mają szczególne znaczenie w odniesieniu do zakresu odpowiedzialności ubezpieczyciela, albowiem w przypadku powstania wypadku objętego ochroną ubezpieczeniową, to właśnie tam określony jest sposób ustalenia zakresu, oraz wysokości należnego świadczenia. Ponadto zaprezentowane zostanie także stanowisko judykatury w zakresie dochodzenia należności wskutek powstałego zdarzenia wywołującego szkodę. Uwzględnione w tym zakresie będzie przede wszystkim stanowisko orzecznictwa w odniesieniu do sumy ubezpieczenia, a także do stałej wartości przedmiotu ubezpieczenia. Celem pracy jest także uwzględnienie istoty OWU, stanowiący jeden z najważniejszych załączników do umowy ubezpieczenia, który określa zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela, a w konsekwencji kształtuje możliwość dochodzenia przez ubezpieczonego świadczenia, stąd tak ważne jest aby w sposób prawidłowy zostały one skonstruowane.
• Radosław Terlecki „Zmiana umowy ze skutkiem ex tunc i ex nunc na przykładzie umowy o stworzenie utworu". Powstały na podstawie umowy stosunek prawny podlega zmianom stosownie do zasady swobody umów, która w swoisty sposób przenika regulacje prawne o charakterze zobowiązaniowym. Modyfikacja stosunku prawnego może przede wszystkim wywołać skutek na przyszłość. W tym miejscu powstaje jednak pytanie o możliwość zmiany uprawnień i obowiązków stron ze skutkiem wstecznym. Wydaje się, że art. 3531 KC stanowi wystarczającą podstawę prawną tego rodzaju modyfikacji, jednak przepis ten wyznacza granicę swobody umów, które należy wziąć pod uwagę.
• dr hab. Artur Nowacki „Spread w klauzulach przeliczeniowych kredytu indeksowanego lub denominowanego". Przedmiotem artykułu jest analiza wybranych aspektów spreadu w klauzulach przeliczeniowych kredytu indeksowanego lub denominowanego.
• dr Piotr Wasilewski, Anna Jelińska-Sabatowska „Pojęcie >>wyglądu opakowań jednostkowych<< - glosa do wyroku TS z 9.12.2021 r. w sprawie Pro Rauchfrei e.V. przeciwko JS e.K". Sprawa C-370/20, której przedmiotem był wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym (wykładnia art. 8 ust. 3 i 8 dyrektywy 2014/40/UE), dotyczyła podmiotu prowadzącego dwa supermarkety w Monachium, oferującego wyroby tytoniowe za pośrednictwem dystrybutorów umieszczonych przy kasach tych supermarketów. Paczki papierosów były umieszczone wewnątrz tych dystrybutorów tak, że nie były one widoczne dla klientów. Przyciski wyboru wspomnianych dystrybutorów umożliwiały wprawdzie rozpoznanie różnych marek papierosów poprzez przedstawienie graficzne, jednak nie zawierały ostrzeżeń zdrowotnych. W ocenie TS przedstawianie ilustracji zamiast paczek produktów, do których te ilustracje nawiązywały, bez obowiązkowej komunikacji o szkodliwości papierosów, narusza unijny zakaz ukrywania ostrzeżeń zdrowotnych. Trybunał Sprawiedliwości na gruncie sprawy C-370/20 dokonał szerokiej wykładni pojęcia „wygląd opakowań jednostkowych". Autorzy zauważają, że zakaz ukrywania wymaganych ostrzeżeń zdrowotnych, w tym „przez inne elementy", odnosi się do samego opakowania i jego integralności, nie zaś do udostępniania wyrobu wewnątrz dystrybutora, które w istocie ma charakter tymczasowy. Celem takiego urządzenia jest bowiem organizacja procesu sprzedaży. Nie można również dystrybutora uznać za opakowanie – nie służy on stałemu przechowywaniu czy zamknięciu jednego bądź kilku jednostkowych opakowań wyrobów tytoniowych. Autorzy podejmują się analizy przepisów będących podstawą wyroku w sprawie C-370/20 oraz oceny rozstrzygnięcia TS.

W Monitorze Prawniczym znajdziesz:

• Wnikliwe opracowania analizujące najistotniejsze zmiany w prawie.
• Fachowe opinie i analizy zagadnień problemowych.
• Przegląd najistotniejszego, nowego orzecznictwa.
• Aktualności z sal sądowych.
• Obszerne dodatki tematyczne.
• Odpowiedzi na pytania kierowane do redakcji.