Monitor Prawniczy Nr 1/2023 + Dodatek specjalny: Prawo spółek w orzecznictwie Sądu Najwyższego (2019–2021) – okiem praktyków

Specjalistyczny miesięcznik omawiający kluczowe zagadnienia prawnicze.

W numerze 1/2023 „Monitora Prawniczego" polecamy:

• dr Ireneusz Wolwiak „Upoważnienie wierzyciela do podjęcia czynności przed sądem w egzekucji z nieruchomości". Dochodzenie przez wierzycieli przymusowego zaspokojenia świadczeń pieniężnych w egzekucji z nieruchomości następuje w jednym postępowaniu egzekucyjnym. Nie unormowano jednak postępowania sądowego zainicjowanego przez wierzyciela w razie konieczności wydania orzeczenia umożliwiającego dalszy tok egzekucji. Przedmiotem opracowania stała się analiza dopuszczalności wszczęcia przez każdego z wierzycieli postępowania sądowego na przykładzie wniosku o ustanowienie kuratora dla dłużnika wraz z następstwami wydanego przez sąd orzeczenia dla prowadzenia egzekucji.
• dr Krystyna Gromek „Ratio legis wdrażania w Polsce procedur poprzedzających rozprawę rozwodową". Autorka chronologicznie prezentuje legislacyjne propozycje modyfikacji procesu rozwodowego w Polsce, polegające na wprowadzeniu procedur poprzedzających rozpoznanie sprawy na rozprawie. Poddaje je krytycznej analizie. Proponuje alternatywne rozwiązanie kwestii optymalizacji postępowań rozwodowych przez dopuszczenie rozwodów w trybie pozasądowego postępowania administracyjnego lub notarialnego.
• prof. ucz. dr hab. Edyta Hadrowicz „Transparentność w arbitrażu inwestycyjnym a dostęp osób trzecich do informacji o rozstrzygnięciach i dokumentach". Przedmiotem artykułu jest analiza transparentności w arbitrażu inwestycyjnym. Z zagadnieniem tym immanentnie związana jest kwestia ustalenia podmiotu uprawnionego do realizacji obowiązku udostępnienia rozstrzygnięć dotyczących przedsiębiorcy, którego działania objęte były oceną arbitrażu. Zauważyć należy, że dostęp do informacji obejmuje szeroki wachlarz problemów związanych z udostępnianiem informacji o postępowaniu arbitrażowym osobom trzecim. Opinia publiczna ma jednak prawo wiedzieć, jak państwo działa w arbitrażu, w szczególności, gdy wynik sporu dotyczy jej bezpośrednio. Podstawową kwestią wymagającą rozstrzygnięcia jest więc ustalenie, czy arbitraż inwestycyjny ma charakter jawny czy poufny. Innymi słowy, w kontekście ujawnienia wyroku arbitrażowego istotne jest określenie, czy umowa inwestycyjna, której stroną jest Polska odwołująca się do regulaminu arbitrażowego UNCITRAL, wyłącza zastosowanie ustawy z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji publicznej. W Polsce omawiane zagadnienie nie było dotychczas przedmiotem analizy, co uzasadnia zajęcie stanowiska. Artykuł jest też próbą odpowiedzi na pojawiające się w praktyce wątpliwości, jaki podmiot jest uprawniony do udostępnienia wyroku dotyczącego przedsiębiorcy, którego działania objęte zostały oceną arbitrażu.
• dr Mateusz Baszczyk „Interpretacja art. 15 KSH w najnowszym orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych". Przedmiotem opracowania jest problematyka stosowania art. 15 § 1 oraz 2 KSH. Z uwagi na praktyczną doniosłość tego zagadnienia uzasadnione jest sięgnięcie do orzeczeń Sądu Najwyższego oraz sądów apelacyjnych zapadłych na przestrzeni ostatnich lat. Ich analiza pozwala stwierdzić, że doszło do wykształcenia się stałej linii orzeczniczej dotyczącej zakresu przedmiotowego przepisu, polegającej na funkcjonalnym rozumieniu zwrotu „inne podobne umowy". Celowościowa interpretacja przepisu wykorzystywana jest również w zakresie rozumienia zakresu podmiotowego, choć w tym przypadku – co do zasady – wystarczające jest odwołanie się do potocznego rozumienia zwrotu, który budzi wątpliwości.
• Marcin Szymański „Przedawnienie roszczeń konsumentów związanych z zamieszczeniem w zawartych z nimi umowach kredytu niedozwolonych postanowień umownych w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE – glosa". Przedmiotem analizy jest orzecznictwo TSUE dotyczące przedawnienia roszczeń restytucyjnych konsumentów związanych z bezskutecznością abuzywnych postanowień zamieszczonych w zawartych z nimi umowach, a w szczególności powstających w związku z nieważnością umowy o kredyt w następstwie bezskuteczności zamieszczonych w niej abuzywnych postanowień. Analizie podane zostało zwłaszcza stanowisko TSUE w przedmiocie przedawnienia roszczeń restytucyjnych konsumentów przedstawione w wyroku z 8.9.2022 r. (w połączonych sprawach od C-80/21 do C-82/21 D.B.P, ECLI:EU:C:2022:646) podsumowujące wcześniejsze poglądy TSUE wyrażane w wyrokach z 9.7.2020 r. (w sprawach połączonych C-698/18 i C-699/18 SC Raiffeisen Bank SA, ECLI:EU:C:2020:537), z 20.4.2021 r. (C-485/19, Profi Credit Slovakia s.r.o, ECLI:EU:C:2021:313) oraz z 10.6.2021 r. (w sprawach połączonych od C-776/19 do C-782/19 BNP Paribas Personal Finance SA, ECLI:EU:C:2021:470). Omówione zostało również stanowisko TSUE odnośnie do dopuszczalności rozstrzygania przez Trybunał kwestii prawnych, wynikających ze stosowania prawa krajowego i nieuregulowanych w prawie wspólnotowym, mających jednak zasadniczy wpływ na skuteczność prawa wspólnotowego.
• dr hab. Grzegorz Wolak „Ochrona wierzyciela na podstawie art. 59 KC – glosa". Glosowane orzeczenie SN z 12.5.2021 r., IV CSKP 33/21, odnosi się do problematyki ochrony wierzyciela na gruncie art. 59 KC regulującego skargę o uznanie za bezskuteczną umowy, której wykonanie czyni całkowicie lub częściowo niemożliwym zadośćuczynienie roszczeniu osoby trzeciej. Rozwiązanie prawne tego typu pojawiło się już w średniowieczu pod nazwą ius ad rem (prawo do rzeczy). Na obszar Polski zostało wprowadzone dopiero w 1965 r. przez KC. W piśmiennictwie nie bez racji wskazuje się na użyteczność i samodzielną funkcję tej konstrukcji prawnej.

W Monitorze Prawniczym znajdziesz:

• Wnikliwe opracowania analizujące najistotniejsze zmiany w prawie.
• Fachowe opinie i analizy zagadnień problemowych.
• Przegląd najistotniejszego, nowego orzecznictwa.
• Aktualności z sal sądowych.
• Obszerne dodatki tematyczne.
• Odpowiedzi na pytania kierowane do redakcji.