Przeprowadzenie zielonej transformacji wymaga stworzenia obiektywnych kryteriów pozwalających określić czy dana działalność jest zrównoważona środowiskowo. Taksonomia, czyli rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z 18.6.2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, służy temu celowi w UE. W dłuższej perspektywie Taksonomia ma pozwolić przekierować kapitał w kierunku działalności sprzyjających realizacji celów zrównoważonego rozwoju.
Dodatkowo Taksonomia nakłada na przedsiębiorstwa obowiązki sprawozdawcze. W ramach sprawozdań przedsiębiorstwa wykazują na ile ich KPI są związane ze zrównoważoną działalnością gospodarczą.
Najważniejsze rozwiązania wynikające z rozporządzenia 2020/852:
duże przedsiębiorstwa będą musiały w sprawozdaniu niefinansowym wskazać, czy ich działalność jest zgodna z Taksonomią. Będzie się to wiązało z obowiązkiem wypełnienia szczegółowych tabel dotyczących OPEX, CAPEX i przychodów;
sprawozdania na podstawie Taksonomii będą podlegać badaniu przez niezależnych audytorów,
Taksonomia będzie punktem odniesienia dla innych polskich i unijnych przepisów określających, czy dana działalność gospodarcza kwalifikuje się jako zrównoważona środowiskowo.
Dodatkowo część inwestorów i pożyczkodawców może być zainteresowana współpracą tylko z firmami, których działalność jest zgodna z Taksonomią, tj. nie chcieć współpracować z podmiotami, które nie przyczyniają się do ochrony środowiska.
Najważniejsze atuty publikacji:
skupia się na praktycznych kwestiach, w tym odpowiada na prawdziwe pytania zadawane przez przedsiębiorców dotyczące Taksonomii;
zawiera dużą liczbę przykładów obrazujących omawiane zagadnienia;
tłumaczy zasady stosowania prawa Unii Europejskiej, w tym rozporządzeń;
omawia wszystkie najważniejsze akty prawne UE dotyczące ochrony środowiska w kontekście sześciu celów środowiskowych przewidzianych w Taksonomii;
pozwala na określenie, czy działalność danego przedsiębiorstwa jest zgodna z Taksonomią;
będzie pomocna przy wypełnianiu przez przedsiębiorstwo sprawozdania niefinansowego w zakresie Taksonomii;
została przygotowana przez grono doświadczonych Autorów, którzy na co dzień doradzają w zakresie prawa ochrony środowiska i ESG.
W publikacji Czytelnik znajdzie odpowiedzi m.in. na następujące pytania:
Kiedy dana działalność gospodarcza jest zgodna z Taksonomią?
Jak należy rozumieć terminologię stosowaną w Taksonomii?
Kiedy dana działalność wnosi istotny wkład w realizację co najmniej jednego z celów środowiskowych?
Kiedy dana działalność nie wyrządza poważnych szkód dla żadnego z celów środowiskowych?
Kiedy dana działalność jest prowadzona zgodnie z minimalnymi gwarancjami?
Kiedy dana działalność spełnia techniczne kryteria kwalifikacji?
Czym jest „łagodzenie zmian klimatu"?
Czym jest „adaptacja do zmian klimatu"?
Czym jest „zrównoważone wykorzystywanie i ochrona zasobów wodnych i morskich"?
Na czym polega przejście na „gospodarkę o obiegu zamkniętym"?
Na czym polega „zapobieganie zanieczyszczeniu i jego kontrola"?
Czym jest „ochrona i odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów"?
Co to jest „działalność wspomagająca"?
W jaki sposób przedsiębiorstwa mają wypełnić obowiązki w zakresie sprawozdań niefinansowych?
Jaką rolę pełni Platforma ds. zrównoważonego finansowania?
Jakie konsekwencje są przewidziane za niezgodność działalności z Taksonomią?
Spis treści
Wykaz skrótów
Wykaz literatury
O Autorach
Wprowadzenie
Komentarz do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z 18.6.2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, zmieniającego rozporządzenie (UE) 2019/2088 (Dz.Urz. UE L Nr 198, s. 13)
Rozdział I. Przedmiot, zakres stosowania i definicje
Art. 1. [Przedmiot i zakres stosowania]
I. Uwagi wstępne
II. Motywy
III. Realizacja założeń „Zielonego Ładu" oraz Porozumienia Paryskiego przez rozporządzenie 2020/852
IV. Kwestie ustrojowe związane z rozporządzeniem 2020/852
V. Przebieg procesu legislacyjnego
VI. Zakres zastosowania rozporządzenia 2020/852
VII. Podsumowanie
Art. 2. [Definicje]
I. Uwagi wstępne
II. Motywy
III. Zrównoważona środowiskowo inwestycja
IV. Uczestnik rynku finansowego
V. Produkt finansowy
VI. Emitent
VII. Łagodzenie zmian klimatu
VIII. Adaptacja do zmian klimatu
IX. Gaz cieplarniany
X. Hierarchia postępowania z odpadami
XI. Gospodarka o obiegu zamkniętym
XII. Zanieczyszczenia
XIII. Gleba
XIV. Zanieczyszczenie
XV. Ekosystem
XVI. Usługi ekosystemowe
XVII. Bioróżnorodność
XVIII. Dobry stan ekosystemu
XIX. Efektywność energetyczna
XX. Wody morskie
XXI. Wody powierzchniowe
XXII. Wody podziemne
XXIII. Dobry stan środowiska
XXIV. Dobry stan
XXV. Dobry potencjał ekologiczny
XXVI. Podsumowanie
Rozdział II. Zrównoważona środowiskowo działalność gospodarcza
Art. 3. [Kryteria dotyczące zrównoważonej środowiskowo działalności gospodarczej
I. Uwagi wstępne
II. Motywy
III. Wkład w realizację celu środowiskowego
IV. Brak poważnych szkód
V. Minimalne gwarancje
VI. Techniczne kryteria kwalifikacji
VII. Podsumowanie
Art. 4. [Stosowanie kryteriów dotyczących zrównoważonej środowiskowo działalności gospodarczej w ramach środków publicznych, norm i oznakowań]
I. Uwagi wstępne
II. Motywy
III. Zakres podmiotowy
IV. Zakres przedmiotowy
V. Podsumowanie
Art. 5. [Przejrzystość w zakresie zrównoważonych środowiskowo inwestycji w informacjach ujawnianych przed zawarciem umowy i sprawozdaniach okresowych]
I. Uwagi wstępne
II. Motywy
III. Definicje
IV. Przejrzystość w zakresie wprowadzania do działalności ryzyk dla zrównoważonego rozwoju zgodnie z rozporządzeniem 2019/2088
V. Przejrzystość w zakresie promowania aspektu środowiskowego lub społecznego i zrównoważonych inwestycji w sprawozdaniach okresowych zgodnie z rozporządzeniem 2019/2088
VI. Przejrzystość w zakresie zrównoważonych środowiskowo inwestycji w informacjach ujawnianych przed zawarciem umowy i sprawozdaniach okresowych
VII. Praktyczne wyjaśnienia
VIII. Podsumowanie
Art. 6. [Przejrzystość w zakresie produktów finansowych promujących aspekt środowiskowy w informacjach ujawnianych przed zawarciem umowy i sprawozdaniach okresowych]
I. Uwagi wstępne
II. Motywy
III. Definicje
IV. Przejrzystość w zakresie wprowadzania do działalności ryzyk dla zrównoważonego rozwoju i w sprawozdaniach okresowych zgodnie z rozporządzeniem 2019/2088
V. Produkty finansowe promujące aspekt środowiskowy
VI. Podsumowanie
Art. 7. [Przejrzystość w zakresie innych produktów finansowych w informacjach ujawnianych przed zawarciem umowy i sprawozdaniach okresowych]
I. Uwagi wstępne
II. Motywy
III. Definicje
IV. Przejrzystość w zakresie wprowadzania do działalności ryzyk dla zrównoważonego rozwoju i w sprawozdaniach okresowych zgodnie z rozporządzeniem 2019/2088
V. Produkty finansowe związane z inwestycjami, które nie uwzględniają unijnych kryteriów dotyczących zrównoważonej środowiskowo działalności gospodarczej
VI. Podsumowanie
Art. 8. [Przejrzystość przedsiębiorstw w oświadczeniach na temat informacji niefinansowych przedsiębiorstw]
I. Uwagi wstępne
II. Motywy
III. Akt delegowany
IV. Dyrektywa w sprawie sprawozdań finansowych
V. Taksonomia a ESRS'y
VI. Raportowanie przedsiębiorstw niefinansowych
VII. Raportowanie przedsiębiorstw finansowych
VIII. Podsumowanie
Art. 9. [Cele środowiskowe]
I. Uwagi ogólne
II. Motywy
III. Łagodzenie zmian klimatu
IV. Adaptacja do zmian klimatu
V. Zrównoważone wykorzystywanie i ochrona zasobów wodnych i morskich
VI. Przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym
VII. Zapobieganie zanieczyszczeniu i jego kontrola
VIII. Ochrona i odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów
IX. Podsumowanie
Art. 10. [Istotny wkład w łagodzenie zmian klimatu]
I. Uwagi wstępne
II. Motywy
III. Założenia Porozumienia Paryskiego a zobowiązania mitygacyjne UE
IV. Energia z OZE
V. Poprawa efektywności energetycznej
VI. Zwiększenie czystej lub neutralnej dla klimatu mobilności
VII. Materiały odnawialne ze zrównoważonych źródeł
VIII. Technologie CCU i CCS
IX. Naturalne pochłaniacze GHG
X. Rozwój infrastruktury energetycznej
XI. Produkcja paliw ze źródeł odnawialnych
XII. Działalność wspomagająca
XIII. Działalność na rzecz przejścia w kierunku gospodarki zeroemisyjnej
XIV. Akt delegowany
XV. Podsumowanie
Art. 11. [Istotny wkład w adaptację do zmian klimatu]
I. Uwagi wstępne
II. Motywy
III. Adaptacja w Porozumieniu Paryskim
IV. Adaptacja w prawie i politykach UE
V. Działania wnoszące istotny wkład adaptację do zmian klimatu
VI. Akt delegowany
VII. Podsumowanie
Art. 12. [Istotny wkład w zrównoważone wykorzystywanie i ochronę zasobów wodnych i morskich]
I. Uwagi wstępne
II. Motywy
III. Definicje
IV. Ochrona środowiska przed niekorzystnymi skutkami przepływu zrzutów ścieków komunalnych i przemysłowych
V. Ochrona zdrowia ludzkiego przed niekorzystnymi skutkami wszelkiego zanieczyszczenia wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi
VI. Dyrektywa 2000/60/WE
VII. Ochrona wód podziemnych
VIII. Ponowne wykorzystanie wody
IX. Ochrona kąpielisk
X. Dyrektywa 91/676/EWG
XI. Środowiskowe normy jakości w dziedzinie polityki wodnej
XII. Powodzie w kontekście dyrektywy 2007/60/WE
XIII. Zapewnienie zrównoważonego wykorzystania morskich usług ekosystemowych lub przyczynianie się do dobrego stanu środowiska wód morskich
XIV. Dyrektywa 2019/904
XV. Akt delegowany
XVI. Podsumowanie
Art. 13. [Istotny wkład w przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym]
I. Uwagi wstępne
II. Motywy
III. Definicje
IV. Rozporządzenie 1013/2006
V. Rozporządzenie 1907/2006
VI. Rozporządzenie 2019/1021
VII. Dyrektywa 94/62/WE
VIII. Dyrektywa 2000/53/WE
IX. Dyrektywa 2006/66/WE
X. Dyrektywa 2008/98/WE
XI. Dyrektywa 2010/75/UE
XII. Dyrektywa 2011/65/UE
XIII. Dyrektywa 2012/19/UE
XIV. Dyrektywa 2019/883
XV. Dyrektywa 2019/904
XVI. Dyrektywa 1999/31/WE
XVII. Dyrektywa 2009/125/WE
XVIII. Dyrektywa 2006/21/WE
XIX. Akt delegowany
XX. Podsumowanie
Art. 14. [Istotny wkład w zapobieganie zanieczyszczeniu i jego kontrolę]
I. Uwagi wstępne
II. Motywy
III. Definicje
IV. Dyrektywa 2010/75/UE
V. Dyrektywa 2004/35/WE
VI. Dyrektywa 2004/107/WE
VII. Dyrektywa 2008/50/WE
VIII. Dyrektywa 2016/802
IX. Dyrektywa 2016/2284
X. Ochrona wód
XI. Chemikalia
XII. Śmieci
XIII. Akt delegowany
XIV. Podsumowanie
Art. 15. [Istotny wkład w ochronę i odbudowę bioróżnorodności i ekosystemów]
I. Uwagi wstępne
II. Motywy
III. Definicje
IV. Ochrona i odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów jako działalność zrównoważona środowiskowo zgodnie z Taksonomią
V. Ochrona i odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów
VI. Ochrona siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory
VII. Ochrona dzikiego ptactwa
VIII. Handel dzikimi gatunkami fauny i flory (CITES, ang. Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora)
IX. Dostęp do zasobów genetycznych
X. Inwazyjne gatunki obce
XI. Nielegalne pozyskiwanie drewna
XII. Taksonomia a rozporządzenie w sprawie odbudowy zasobów przyrodniczych
XIII. Akt delegowany
XIV. Podsumowanie
Art. 16. [Działalność wspomagająca]
I. Uwagi wstępne
II. Motywy
III. Brak definicji legalnej pojęcia „działanie wspomagające"
IV. Brak uzależnienia od niepożądanych aktywów
V. Akty delegowane dotyczące technicznych kryteriów kwalifikacji
VI. Podsumowanie
Art. 17. [Poważne szkody dla celów środowiskowych]
I. Uwagi wstępne
II. Motywy
III. Brak poważnych szkód
IV. Łagodzenie zmian klimatu
V. Adaptacja do zmian klimatu
VI. Zrównoważone wykorzystywanie i ochrona zasobów wodnych i morskich
VII. Przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym
VIII. Zapobieganie zanieczyszczeniu i jego kontrola
IX. Ochrona i odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów
X. Cykl życia
XI. Podsumowanie
Art. 18. [Minimalne gwarancje]
I. Uwagi wstępne
II. Motywy
III. Zakres odesłania
IV. OECD
V. Wytyczne OECD
VI. Wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka
VII. Spełnianie minimalnych gwarancji
VIII. Zasada „nie czyń poważnych szkód"
IX. Podsumowanie
Art. 19. [Wymogi dotyczące technicznych kryteriów kwalifikacji]
I. Uwagi wstępne
II. Motywy
III. Kryteria techniczne przyjmowane w formie aktów delegowanych
IV. Kryteria techniczne
V. Zasada neutralności technologicznej
VI. Unijne systemy oznakowania i certyfikacji, metody oceny śladu środowiskowego oraz systemy klasyfikacji statystycznej
VII. Wskaźniki zrównoważonego rozwoju
VIII. Jednoznaczne dowody naukowe i zasada ostrożności
IX. Cykl życia
X. Objęcie całego sektora
XI. Działalność wspomagająca i przejściowa
XII. Przejście na działalność bardziej zrównoważoną
XIII. Pozostałe kryteria
XIV. Przejście na czystą energię
XV. Wytwarzanie energii ze stałych paliw kopalnych
XVI. Zielona mobilność
XVII. Przegląd i zmiana aktów delegowanych
XVIII. Podsumowanie
Art. 20. [Platforma ds. zrównoważonego finansowania]
I. Uwagi wstępne
II. Motywy
III. Skład Platformy ds. zrównoważonego finansowania
IV. Kompetencje Platformy ds. zrównoważonego finansowania
V. Prace Platformy ds. zrównoważonego finansowania
VI.. Podsumowanie
Art. 21. [Właściwe organy]
I. Uwagi wstępne
II. Motywy
III. Rozporządzenie 2019/2088
IV. Nadzór nad rynkiem finansowym
V. Współpraca organów
VI. Podsumowanie
Art. 22. [Środki i sankcje]
I. Uwagi wstępne
II. Motywy
III. Efektywność Taksonomii
IV. Podsumowanie
Art. 23. [Wykonywanie przekazanych uprawnień]
I. Uwagi wstępne
II. Motywy
III. Zakres temporalny
IV. Odwołanie uprawnień Komisji
V. Konsultacja z ekspertami
VI. Przekazanie aktu delegowanego do PE i Rady
VII. Sprzeciw PE lub Rady
VIII. Podsumowanie
Art. 24. [Grupa ekspertów z państw członkowskich ds. zrównoważonego finansowania]
I. Uwagi wstępne
II. Motywy
III. Kryteria techniczne
IV. Platforma ds. zrównoważonego finansowania
V. Zasady funkcjonowania grupy ekspertów z państw członkowskich ds. zrównoważonego finansowania
VI. Podsumowanie
Rozdział III. Przepisy końcowe
Art. 25. (pominięty)
Art. 26. [Przegląd]
I. Uwagi wstępne
II. Motywy
III. Techniczne kryteria kwalifikacji
IV. Kwalifikowanie danej działalności jako zgodnej z Taksonomią
V. Stosowanie definicji zrównoważonych środowiskowo inwestycji
VI. Przekierowywanie inwestycji prywatnych w stronę zrównoważonej środowiskowo działalności gospodarczej
VII. Uczestnicy rynku finansowego
VIII. Rozszerzenie Taksonomii
IX. Skuteczność procedur doradczych
X. Podsumowanie
Art. 27. [Wejście w życie i stosowanie]
I. Uwagi wstępne
II. Motywy
III. Cele środowiskowe
IV. Przepisy istniejące przed wejściem w życie Taksonomii