Menu
Od 1.1.2023 r. pracownik i zleceniobiorca mają prawo złożyć PIT-2 do trzech płatników, określając kwotę obniżającą zaliczkę podatkową od wypłat realizowanych przez każdego z nich. Pracodawca i zleceniodawca muszą wdrożyć ich decyzję najpóźniej od następnego miesiąca, w którym otrzymali ten dokument. W tym samym terminie stosują inne wnioski i oświadczenia wpływające zaliczkę podatkową i tym samym na wynagrodzenie do wypłaty.
Pracodawca i zleceniobiorca określają zasady, na jakich od 1.1.2023 r. pracownicy i zleceniobiorcy składają oświadczenia i wnioski, które wpływają na zaliczki od podatku dochodowego. Nie mogą jednak żądać wymiany dokumentów, którymi już dysponują, bo zachowują one ważność z mocy prawa. Muszą natomiast uwzględnić prawo pracowników i zleceniobiorców do dzielenia tzw. ulgi podatkowej (1/12 rocznej kwoty zmniejszającej podatek) na maksymalnie trzy części. Przekłada się to bowiem – podobnie jak inne złożone oświadczenia i wnioski – na sposób liczenia kwot do wypłat dokonywanych od 1.1.2023 r. Używane w tym procesie pozostałe wskaźniki składkowo-podatkowe pozostały na dotychczasowym poziomie.
Jednakowe zasady składania oświadczeń i wniosków
Od 1.1.2023 r. wszystkie oświadczenia i wnioski, które wpływają na sposób obliczania zaliczki podatkowej, są składane i realizowane według jednolitych zasad. Jednak te, które zostały złożone przed tą datą są nadal ważne (np. PIT-2 lub wniosek o niestosowanie tzw. ulgi dla młodych). Tylko zmiana okoliczności, które uzasadniały ich przedłożenie, pociąga za sobą obowiązek wycofania lub modyfikacji dotychczasowego oświadczenia albo wniosku.
Jeden formularz ze wszystkimi oświadczeniami i wnioskami
Wszystkie oświadczenia i wnioski, które mają wpływ na wysokość zaliczki podatkowej, osoba zatrudniona może złożyć od 1.1.2023 r. na jednym formularzu, jeżeli zatrudniający wybierze ministerialny wzór PIT- 2 w wersji 9 lub sam przygotuje jeden dokument. Od tej daty może dostarczyć PIT-2 w celu obniżenia zaliczki o ulgę podatkową maksymalnie trzem płatnikom (m.in. pracodawcy, zleceniodawcy czy zlecającemu wykonanie dzieła).
WAŻNE
Zatrudniający obniża zaliczki podatkowe od wynagrodzeń wypłacanych w danym miesiącu jednej osobie z różnych tytułów (np. umów o pracę i o dzieło) o wartość wskazaną w PIT-2. Łączna wysokość zmniejszenia nie może przekroczyć tej kwoty.
Procedura obliczania zaliczki podatkowej
Ze zmianami w oświadczeniach i wnioskach wpływającymi na wysokość zaliczki podatkowej koresponduje modyfikacja trybu jej obliczania od 1.1.2023 r. Od tego dnia nadal obejmuje on dwa etapy, lecz każdy z nich może przebiegać inaczej niż przed tą datą – w zależności od złożonych przez osobę zatrudnioną oświadczeń i wniosków.
Podstawa prawna
Na początku sierpnia do konsultacji społecznych trafił projekt rozporządzenia mający na celu podwyższenie wysokości diety z tytułu podróży służbowej. Byłaby to druga podwyżka diety w ciągu kilku miesięcy. Od 28.7.2022 r. wysokość diety została podwyższona do 38 zł, zgodnie z projektem, od stycznia 2023 r. wynosiłaby już 45 zł. Jest to związane przede wszystkim z prognozowanym wzrostem inflacji w kolejnych miesiącach. Rozporządzenie przewiduje również zmiany w dietach z tytułu podróży za granice.
W rozporządzeniu MPiPS z 29.1.2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej resort odpowiedzialny za pracę planuje wprowadzić następujące zmiany: po pierwsze dieta w czasie podróży krajowej jest przeznaczona na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia i wynosi 45 zł za dobę podróży, a po drugie załącznik do rozporządzenia w którym są określone wysokości diet z tytułu podróży za graniczne otrzyma nowe brzmienie.
W związku z wysoką inflacją, resort rodziny zdecydował się na kontynuowanie podwyżki wysokości diety z tytułu podróży służbowej od 1.1.2023 r. o 7 zł, czyli z 38 zł do 45 zł. To oznacza, że poza samą dietą wzrosną również świadczenia z nią powiązane. Ryczałt na pokrycie kosztów dojazdu środkami komunikacji miejscowej wyniesie 9 zł (obecnie jest to 7,60 zł), a ryczałt za nocleg, stanowiący 150% diety – 67,50 zł (obecnie jest to 57 zł). Natomiast zwrot udokumentowanych kosztów noclegu będzie następował w wysokości stwierdzonej rachunkiem, jednak nie większej za jedną dobę hotelową niż dwudziestokrotność stawki diety, tj. do 900 zł (obecnie jest to 760 zł).
Ważne! Zgodnie z projektem rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w części dotyczącej zmian dotyczących podróży zagranicznych, natomiast podwyżka diety krajowej do 45 zł będzie obowiązywała od 1.1.2023 r. Rozporządzenie jest obecnie w konsultacjach społecznych.
Projekt rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej stanowi wykonanie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 775 § 2 Kodeksu pracy. Zgodnie z wymienionym przepisem minister właściwy do spraw pracy określa, w drodze rozporządzenia, wysokość oraz warunki ustalania należności przysługujących pracownikowi, zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju. Rozporządzenie powinno w szczególności określać wysokość diet, z uwzględnieniem czasu trwania podróży, a w przypadku podróży poza granicami kraju – walutę, w jakiej będzie ustalana dieta i limit na nocleg w poszczególnych państwach, a także warunki zwrotu kosztów przejazdów, noclegów i innych wydatków.
Obecne kwoty limitów za nocleg oraz diet przysługujące pracownikowi z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju obowiązują od 1.3.2013 r. i wymagają skorygowania. Zgodnie z tym samym rozporządzeniem do lipca 2022 roku funkcjonowała wysokość diety w podróży krajowej, ale 28.7.2022 r. weszła w życie zmiana i dieta wzrosła do 38 zł za każdy dzień. Co ważne treści określone przedmiotowym rozporządzeniem mają szerokie i dość powszechne zastosowanie. Dotyczą one zwrotu należności za podróże służbowe nie tylko pracowników sfery budżetowej (państwowej i samorządowej), ale i żołnierzy, funkcjonariuszy oraz pracowników zatrudnionych u innych pracodawców.
Pracodawcy spoza sfery budżetowej mogą ustalać we własnym zakresie warunki wypłacania pracownikom należności z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju i poza jego granicami w drodze postanowień układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub umowy o pracę. Obowiązujące u danego pracodawcy regulacje mogą przewidywać inne warunki zwrotu należności za podróże służbowe, niż wynikające z przepisów mających zastosowanie do wypłacania należności za podróże służbowe pracowników sfery budżetowej, z tym jednak, że nie mogą one ustalać diety za dobę podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza jego granicami w wysokości niższej niż dieta z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju określona dla pracownika sfery budżetowej. Tylko wtedy, kiedy układ zbiorowy pracy, regulamin wynagradzania lub umowa nie zawiera postanowień, o których mowa wyżej, pracownikowi przysługują należności na pokrycie kosztów podróży służbowej według przepisów rozporządzenia.
Podstawa prawna
W Sejmie jest procedowany obecnie projekt nowelizacji ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Projekt ten zmienia także przepisy Kodeksu pracy w zakresie urlopów ojcowskich, urlopów na warunkach urlopu macierzyńskiego i rodzicielskich dla rodziców adopcyjnych.
Projektowane zmiany dotyczące urlopu ojcowskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego (zwanego dalej urlopem adopcyjnym) oraz urlopu rodzicielskiego mają na celu umożliwienie rodzicom adopcyjnym sprawowania opieki także nad starszym dzieckiem (dziećmi) niż w obecnie obowiązującym stanie prawnym. Jak wynika z uzasadnienia do tego projektu budowanie więzi w przypadku dzieci starszych jest nierzadko trudniejsze i wymaga od rodziców adopcyjnych więcej pracy, zaangażowania, a przede wszystkim czasu. Urlopy przysługujące na starsze (niż obecnie) dzieci mają umożliwić także takiemu dziecku przyjętemu na wychowanie zaaklimatyzowanie się w nowej rodzinie, a rodzicom adopcyjnym stworzyć możliwości sprawowania stałej opieki nad dzieckiem oraz umożliwić nawiązanie więzi rodzinnych, co ma kluczowe znaczenie w okresie pierwszych, trudnych zarówno dla rodziców, jak i dla dzieci, miesięcy, gdy dziecko pojawia się w rodzinie.
Zmiany w urlopie ojcowskim
Po zmianach pracownik-ojciec będzie miał prawo do urlopu ojcowskiego nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia. Wymiar urlopu (2 tygodnie) i okres na jego wykorzystanie (24 miesiące od uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie) pozostaną bez zmian.
W przepisach przejściowych przewiduje się, że pracownik-ojciec wychowujący dziecko, który przysposobił dziecko przed dniem wejścia w życie projektowanej ustawy i nie wykorzystał urlopu ojcowskiego (lub jego części) na obecnych zasadach, będzie miał prawo do urlopu ojcowskiego (lub niewykorzystanej części tego urlopu) na nowych zasadach. Prawo to będzie mu przysługiwało przez okres od dnia wejścia w życie projektowanej ustawy do dnia upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia.
Zmiany w urlopie adopcyjnym
Projekt wydłuża wiek dziecka przyjętego na wychowanie, do którego pracownik będzie mógł korzystać z urlopu adopcyjnego – będzie to możliwe do ukończenia przez dziecko 14. roku życia. Natomiast nie przewiduje się żadnych zmian odnośnie do urlopu adopcyjnego przysługującego pracownikowi, który przyjął dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza – w przepisach pozostaje wiek dziecka 7. albo 10. rok życia jako granica, do której pracownik może korzystać z tego urlopu.
Zgodnie z projektem pracownik, który w dniu wejścia w życie projektowanej ustawy będzie korzystał z urlopu adopcyjnego, udzielonego zgodnie z obecnymi przepisami, będzie miał prawo do korzystania z tego urlopu na nowych (projektowanych) zasadach.
Zmiany w urlopie rodzicielskim
Także w przypadku urlopu rodzicielskiego zgodnie z projektem będzie on przysługiwał w dotychczasowym wymiarze (tj. 32, 34 albo 29 tygodni), jednak wydłużony zostanie wiek dziecka przyjętego na wychowanie, do którego pracownik będzie mógł korzystać z tego urlopu – będzie to możliwe do ukończenia przez dziecko 14. roku życia.
Z przepisów przejściowych do projektowanej ustawy wynika, że pracownik, który w dniu wejścia w życie projektowanej ustawy będzie korzystał z urlopu rodzicielskiego udzielonego zgodnie z obecnymi przepisami, będzie miał prawo do urlopu na nowych (projektowanych) zasadach.
Od kiedy zaczną obowiązywać zmiany
Proponuje się, aby w ww. zakresie ustawa weszła w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 3 miesięcy od dnia jej ogłoszenia.
Podstawa prawna
