Raport o stanie JST

Kadencja władz samorządowych 2018–2023 funkcjonuje w nowych realiach prawnych, nakreślonych przez przepisy ustawy z 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych. Nowością jest obowiązek przedstawiania raportu o stanie gminy, powiatu lub województwa, debatowania nad nim oraz głosowanie w sprawie udzielenia organowi wykonawczemu wotum zaufania. Pierwsze raporty i ich rozpatrywanie przyniosły wiele dobrych i złych praktyk w tym względzie. Publikacja analizuje doświadczenia pierwszych raportów oraz rozpatruje wątpliwości prawne i interpretacyjne, które się ujawniły.

W książce Autor w praktyczny sposób omawia pojęcie, istotę i cel raportu, a także procedurę jego przygotowania i rozpatrywania. Publikacja zawiera liczne przykłady dobrych i złych praktyk oraz prezentuje różne podejścia samorządów. Niewątpliwym atutem książki są również wzory dokumentów, m.in.

• zarządzenia w sprawie przeprowadzenia konsultacji społecznych projektu uchwały w sprawie szczegółowych wymogów dotyczących raportu o stanie JST,
• zarządzenia w sprawie powołania zespołu ds. opracowania projektu raportu o stanie JST,
• uchwały w sprawie udzielenia wotum zaufania,
• uchwały o przeprowadzeniu referendum.

Dzięki tej publikacji dowiedzą się Państwo m.in.:

• Jakie są zasadnicze funkcje raportu?
• Co należy rozumieć przez „szczegółowe wymogi dotyczące raportu”?
• Jak powinna wyglądać uchwała w sprawie szczegółowych wymogów dotyczących raportu?
• Na co zwrócić uwagę przy zlecaniu przygotowania projektu raportu przez podmioty spoza administracji publicznej oraz jakie są tego wady i zalety?
• Jakie są obligatoryjne elementy raportu oraz jak należy je przedstawić?
• Jakie informacje umieszczane w raporcie należy uznać za niecelowe?
• O jakich informacjach w raporcie warto pamiętać?
• W jaki sposób powinno nastąpić przedstawienie raportu?
• Jak powinna przebiegać debata nad raportem?
• Jakie są skutki nieudzielenia absolutorium oraz ewentualnego referendum?

Książka skierowana jest przede wszystkim dla wójtów, burmistrzów, prezydentów miasta, zarządów powiatów i województw oraz pracowników urzędów gmin, starostw powiatowych i urzędów marszałkowskich, zajmujących się przygotowaniem raportu. Ponadto będzie użyteczna dla radnych, którzy nad raportami debatują i następnie przystępują do głosowania nad wotum zaufania oraz, ewentualnie, nad uchwałą o przeprowadzenie referendum w sprawie odwołania wójta, burmistrza lub prezydenta miasta lub nad uchwałą o odwołaniu zarządu powiatu i województwa. W końcu, publikacja skierowana jest także do mieszkańców i ich organizacji, którzy mogą wziąć udział w debacie nad raportem lub w inny sposób włączyć się w proces raportowania o stanie JST.

Choć publikację przygotowano wedle warsztatu naukowego, przedstawione wyniki analizy tzw. „pierwszych raportów” zawierają wiele praktycznych przykładów, dzięki czemu mogą być przystępne w odbiorze dla osób zajmujących się raportami o stanie samorządu w praktyce. Autor analizie poddał pierwszy w istocie rok funkcjonowania instytucji, dzięki czemu uniknięto rozważania i opisywania zagadnień teoretycznych, a poruszono te kwestie, które pojawiły się w praktyce. Z drugiej strony jest szansa, że przyjęte przez samorządy rozwiązania nie zdążyły się utrwalić w praktyce urzędowej, dzięki czemu rekomendacje, zawarte w publikacji, mogą zostać uwzględnione w kolejnych latach funkcjonowania instytucji raportu.

dr hab. Dawid Sześciło

Kierownik Zakładu Nauki Administracji. Wydział Prawa i Administracji. Uniwersytet Warszawski