W komentarzu w sposób kompleksowy omówiono przepisy ustawy z 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz.U. z 2017 r. poz. 2117 ze zm.), która stanowi najważniejszy akt prawny dla funkcjonowania transportu kolejowego. Wyjaśniono w nim nie tylko znaczenie poszczególnych przepisów, lecz także przedstawiono wykładnię uwzględniającą ich stosowanie w praktyce. Ustawa o transporcie kolejowym uwzględnia transpozycję i rozwinięcie prawa Unii Europejskiej oraz zgodnie z tym prawem wprowadza regulacje mające na uwadze specyficzną sytuację oraz zobowiązania Polski wynikające z adaptacji polskiego prawa do prawa Unii Europejskiej.
Dostosowując ustawę o transporcie kolejowym do przepisów unijnych, polski ustawodawca musiał wziąć pod uwagę postanowienia dotyczące:
- alokacji zdolności przelotowej infrastruktury kolejowej, pobierania opłat za dostęp do niej oraz wprowadzenia świadectw bezpieczeństwa;
- roli państwa w kształtowaniu kolejowego systemu transportowego i gwarantowaniu równego dostępu do dróg kolejowych;
- obowiązków, uprawnień i zasad współdziałania uczestników systemu transportowego: państwa, regulatora, zarządów kolei i przewoźników kolejowych;
- metod i trybu:
- informowania o sposobie korzystania z dostępu do sieci kolejowej,
- ubiegania się o dostęp do sieci kolejowej,
- alokacji zdolności przelotowej,
- ustalania i pobierania opłat za przydzieloną zdolność,
- korzystania z przydzielonej zdolności przelotowej,
- specyfikacji usług, które powinny być zapewnione w związku z wolnym dostępem do linii kolejowych.
Do nowych rozwiązań dostosowano też zasady funkcjonowania i zarządzania infrastrukturą kolejową oraz definicje podstawowych pojęć.
Wprowadzono m.in.:
- zasady korzystania z infrastruktury kolejowej, zarządzania infrastrukturą kolejową i jej utrzymania;
- zasady prowadzenia ruchu kolejowego i wykonywania przewozów kolejowych;
- warunki techniczne eksploatacji pojazdów kolejowych;
- czas pracy pracowników kolei wykonujących interoperacyjne usługi transgraniczne;
- zasady ochrony praw pasażerów w transporcie kolejowym;
- szczególne zasady i warunki przygotowania inwestycji dotyczących linii kolejowych.
Komentarz uwzględnia i szczegółowo prezentuje wszystkie zmiany, które nastąpiły od dnia wejścia w życie ustawy, a wśród ostatnich należy wymienić wynikające m.in. z:
- ustawy z 22.11.2018 r. o zmianie ustawy − Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 2245), dostosowujące przepisy komentowanej ustawy do art. 10 dyrektywy 2007/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 23.10.2007 r. w sprawie przyznawania uprawnień maszynistom prowadzącym lokomotywy i pociągi w obrębie systemu kolejowego Wspólnoty (Dz.Urz. UE L Nr 315, s. 51), który zezwala na wydawanie licencji osobom, które ukończyły 18 lat z zastrzeżeniem, że licencje takie będą ważne jedynie na terytorium państwa członkowskiego, które je wydało;
- ustawy z 6.3.2018 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej (Dz.U. z 2018 r. poz. 650), dotyczące rejestru przedsiębiorców, obowiązków Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego oraz kontroli działalności gospodarczej; zawierają też odesłania do definicji, instytucji oraz rozwiązań, które znajdują się w Prawie przedsiębiorców;
- ustawy z 22.3.2018 r. o zmianie ustawy o komercjalizacji i restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe" oraz ustawy o transporcie kolejowym (Dz.U. z 2018 r. poz. 927), określające zakres korzystania z nieruchomości objętych decyzją o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej oraz odszkodowań przysługujących właścicielom;
- ustawy z 24.11.2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2361), dotyczące nakładania kar wynikających z konieczności dopełnienia postanowień zawartych w rozporządzeniu 1371/2007/WE.
Komentarz przeznaczony jest głównie dla praktyków: sędziów, adwokatów, radców prawnych, notariuszy i prokuratorów. Zainteresuje również specjalistów związanych z sektorem kolejowym, teoretyków prawa administracyjnego, pracowników administracji, jak również studentów takich kierunków, jak: logistyka, transport, spedycja, prawo czy administracja.