Opis książki
Publikacja zawiera zbiór dokumentów, prezentujących proces rozwojowy międzynarodowego prawa humanitarnego. Zbiór zawiera blisko 130 aktów prawa międzynarodowego, o różnej randze, powstałych od połowy XIX w. do czasów współczesnych. Znajdują się wśród nich traktaty, protokoły oraz deklaracje.
Stroną większości opublikowanych aktów jest Rzeczpospolita Polska dlatego też publikowane są w tłumaczeniu i brzmieniu zawartym w dziennikach promulgacyjnych z zachowaniem oryginalnego języka i pisowni. Dokumenty, których Polska nie jest stroną, pochodzą ze stron internetowych instytucji publicznych i zostały przedstawione w tłumaczeniu autora. Szereg dokumentów, takich jak Kodeks Libera, Konwencja o amunicji kasetowej, statuty międzynarodowych trybunałów karnych do spraw Rwandy, Sierra Leone, Libanu i Kambodży, przepisy dotyczące funkcjonowania prywatnych firm wojskowych i ochrony zostały opublikowane po raz pierwszy.
W ostatnich latach bardzo dynamicznie rozwijają się nauki o bezpieczeństwie. W efekcie na wielu uczelniach, zarówno wojskowych, jak i cywilnych, realizowane są kierunki nauczania obejmujące bezpieczeństwo narodowe i bezpieczeństwo międzynarodowe. Kształcenie w tej dziedzinie wymaga bardzo często korzystania z dokumentów źródłowych. Siedemnaście lat temu ukazało się ostatnie wznowienie pracy Mariana Fleminga „Międzynarodowe Prawo Humanitarne Konfliktów zbrojnych. Zbiór dokumentów". Powstałą lukę należało wypełnić, tym bardziej że od tamtej pory pojawiło się wiele nowych dokumentów rozwijających międzynarodowe prawo humanitarne. Pojawiły się nowe zjawiska związane z konfliktami zbrojnymi, a w ślad za tym konieczność opracowania nowych regulacji lub chociażby tylko zaktualizowania dotychczas istniejących. Międzynarodowe prawo humanitarne rozwijało się na przestrzeni ponad 150 lat. W okresie tym powstawało wiele dokumentów o charakterze międzynarodowym.
Prezentowany zbiór ma za zadanie przede wszystkim ułatwić osobom interesującym się problematyką międzynarodowego prawa humanitarnego dostęp do znakomitej większości aktów prawnych z tego zakresu.
Opracowanie znacząco wykracza poza zbiór konwencji międzynarodowych, obejmując swym zakresem również historyczne i współczesne dokumenty o charakterze niewiążącym, takie jak deklaracje, rezolucje, wytyczne i zasady, przyjmowane przez państwa głównie w ramach organizacji międzynarodowych, które to dokumenty wpływały na kształtowanie się zwyczajowych reguł prawa humanitarnego, stanowiących obok prawa traktatowego drugie, samodzielne źródło praw i obowiązków stron konfliktu zbrojnego. [...] Publikacja wychodzi zatem naprzeciw oczekiwaniom polskich czytelników, zawiera bowiem rzetelnie i dokładnie przetłumaczone dokumenty, pozwalając tym samym polskim studentom, badaczom i praktykom w bardziej efektywny sposób korzystać ze źródeł MPHKZ, bez obawy o to, że samodzielnie dokonane tłumaczenie może okazać się nieprawidłowe lub niepełne.
z recenzji dr Marcina Marcinko
Dzieło uważam za oryginalny wkład Autora w rozwój dziedziny nauki społeczne i dyscypliny nauki prawne, natomiast jego wartość dodaną stanowi autorskie podejście do klasyfikacji i podziału zgromadzonego materiału. [...] Z uznaniem należy odnotować, że Autor podejmuje się kontynuacji dzieła swoich poprzedników w zakresie zbioru dokumentów międzynarodowego prawa konfliktów zbrojnych, znacznie rozszerzając i uaktualniając wcześniejsze opracowania.
z recenzji prof. Andrzeja Makowskiego
Spis treści
Wstęp
Bibliografia
CZĘŚĆ I.
PRAWO KONFLIKTÓW ZBROJNYCH
- INSTRUKCJE dla dowództw Armii Stanów Zjednoczonych w polu, zatwierdzone przez prezydenta Stanów Zjednoczonych, dnia 23 kwietnia 1863 r. (Kodeks Francisa Libera)
- KONWENCJA o poszanowaniu praw i zwyczajów wojny na lądzie i załącznik do niej: Regulamin dotyczący praw i zwyczajów wojny na lądzie, sporządzone w Hadze, dnia 29 lipca 1899 r.
- REGULAMIN dotyczący praw i zwyczajów wojny na lądzie, sporządzony w Hadze, dnia 29 lipca 1899 r. (załącznik do Konwencji)
- KONWENCJA dotycząca rozpoczęcia kroków nieprzyjacielskich, sporządzona w Hadze, dnia 18 października 1907 r. (III Konwencja haska)
- KONWENCJA dotycząca praw i zwyczajów wojny lądowej, sporządzona w Hadze, dnia 18 października 1907 r. (IV Konwencja haska)
- REGULAMIN dotyczący praw i zwyczajów wojny lądowej, sporządzony w Hadze, dnia 18 października 1907 r. (Regulamin haski z 1907 r., załącznik do IV Konwencji)
- KONWENCJA dotycząca praw i obowiązków mocarstw i osób neutralnych w razie wojny lądowej, sporządzona w Hadze, dnia 18 października 1907 r. (V Konwencja haska)
CZĘŚĆ II.
PROWADZENIE KONFLIKTÓW NA MORZACH I W POWIETRZU
- DEKLARACJA poszanowania prawa morskiego, sporządzona w Paryżu, dnia 16 kwietnia 1865 r.
- KONWENCJA o postępowaniu ze statkami handlowymi nieprzyjaciela na początku działań wojennych, sporządzona w Hadze, dnia 18 października 1907 r. (VI Konwencja haska)
- KONWENCJA o przerabianiu statków handlowych na okręty wojenne, sporządzona w Hadze, dnia 18 października 1907 r. (VII Konwencja haska)
- KONWENCJA o bombardowaniu przez morskie siły zbrojne w czasie wojny, sporządzona w Hadze, dnia 18 października 1907 r. (IX Konwencja haska)
- KONWENCJA o pewnych ograniczeniach w wykonywaniu prawa zdobyczy podczas wojny morskiej, sporządzona w Hadze, dnia 18 października 1907 r. (XI Konwencja haska)
- KONWENCJA dotycząca praw i obowiązków mocarstw neutralnych w razie wojny morskiej, sporządzona w Hadze, dnia 18 października 1907 r. (XIII Konwencja haska)
- DEKLARACJA dotycząca praw wojny morskiej, sporządzona w Londynie, dnia 26 lutego 1909 r.
- TRAKTAT dotyczący używania okrętów podwodnych i szkodliwych gazów w czasie wojny, sporządzony w Waszyngtonie, dnia 6 lutego 1922 r.
- ZASADY dotyczące kontroli bezprzewodowego telegrafu w czasie wojny oraz wojny powietrznej, sporządzone przez Komisję Prawników w Hadze, w okresie grudzień 1922–luty 1923
- KONWENCJA o neutralności morskiej, sporządzona w Hawanie, dnia 20 lutego 1928 r.
- TRAKTAT o ograniczeniu i redukcji zbrojeń w marynarce wojennej, sporządzony w Londynie, dnia 22 kwietnia 1930 r.
- PROTOKÓŁ dotyczący przepisów o akcji wojennej łodzi podwodnych, ustalonych w części IV traktatu londyńskiego z dnia 22 kwietnia 1930 r., podpisany w Londynie, dnia 6 listopada 1936 r.
- HELSIŃSKIE ZASADY dotyczące prawa neutralności morskiej, przyjęte podczas 68 Konferencji Stowarzyszenia Prawa Międzynarodowego odbytej w Taipei na Tajwanie w dniach 24–30 maja 1998 r.
CZĘŚĆ III.
ZAKAZ UŻYCIA SIŁY. ZAPOBIEGANIE KONFLIKTOM
- KONWENCJA o pokojowem załatwianiu sporów międzynarodowych, sporządzona w Hadze, dnia 18 października 1907 r. (I Konwencja haska)
- KONWENCJA w sprawie ograniczenia użycia siły w celu odzyskania długów zawarowanych umową, sporządzona w Hadze, dnia 18 października 1907 r. (II Konwencja haska)
- UMOWA Związku Narodów, sporządzona w Paryżu, dnia 28 czerwca 1919 r.
- TRAKTAT przeciwwojenny, sporządzony w Paryżu, dnia 27 sierpnia 1928 r.
- KONWENCJA o określeniu napaści, sporządzona w Londynie, dnia 3 lipca 1933 r.
- KARTA Narodów Zjednoczonych, sporządzona w San Francisco, dnia 26 czerwca 1945 r.
- STATUT Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, sporządzony w San Francisco, dnia 26 czerwca 1945 r.
- REZOLUCJA Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych Nr 3314 (XXIX) w sprawie definicji agresji, przyjęta w Nowym Jorku, dnia 14 grudnia 1974 r.
- AKT KOŃCOWY Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, sporządzony w Helsinkach, dnia 1 sierpnia 1975 r.
- MIĘDZYNARODOWA KONWENCJA o zwalczaniu, rekrutacji, wykorzystywania, finansowania i szkolenia najemników, sporządzona w Nowym Jorku, dnia 4 grudnia 1989 r.
- TRAKTAT o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie, sporządzony w Paryżu, dnia 19 listopada 1990 r.
- TRAKTAT o otwartych przestworzach, sporządzony w Helsinkach, dnia 24 marca 1992 r.
- KONWENCJA o koncyliacji i arbitrażu w ramach KBWE, sporządzona w Sztokholmie, dnia 15 grudnia 1992 r.
- KODEKS postępowania w dziedzinie polityczno-wojskowych aspektów bezpieczeństwa, sporządzony w Budapeszcie, dnia 3 grudnia 1994 r.
- TRAKTAT o całkowitym zakazie prób jądrowych, sporządzony w Nowym Jorku, dnia 10 września 1996 r.
CZĘŚĆ IV.
PRAWNOMIĘDZYNARODOWA OCHRONA OBSZARÓW I PRZESTRZENI
- UKŁAD Antarktyczny, sporządzony w Waszyngtonie, dnia 1 grudnia 1959 r.
- UKŁAD o zakazie prób broni nuklearnej w atmosferze, w przestrzeni kosmicznej i pod wodą, sporządzony w Moskwie, dnia 5 sierpnia 1963 r.
- UKŁAD o zasadach działalności państw w zakresie badań i użytkowania przestrzeni kosmicznej łącznie z Księżycem i innymi ciałami niebieskimi, sporządzony w Moskwie, Londynie i Waszyngtonie, dnia 27 stycznia 1967 r.
- UKŁAD o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej, sporządzony w Moskwie, Waszyngtonie i Londynie, dnia 1 lipca 1968 r.
- UKŁAD o zakazie umieszczania broni jądrowej i innych rodzajów broni masowej zagłady na dnie mórz i oceanów oraz w jego podłożu, sporządzony w Moskwie, Waszyngtonie i Londynie, dnia 11 lutego 1971 r.
- KONWENCJA o zakazie używania technicznych środków oddziaływania na środowisko w celach militarnych lub jakichkolwiek innych celach wrogich, sporządzona w Genewie, dnia 18 maja 1977 r.
CZĘŚĆ V.
OCHRONA UCZESTNIKÓW KONFLIKTÓW ZBROJNYCH
- REZOLUCJA Międzynarodowej Konferencji w Genewie, przyjęta w Genewie, dnia 29 października 1863 r.
- KONWENCJA o polepszeniu losu rannych w armiach w polu, sporządzona w Genewie, dnia 22 sierpnia 1864 r.
- KONWENCJA o przystosowaniu do wojny morskiej zasad Konwencji Genewskiej z dnia 22 sierpnia 1864 r., sporządzona w Hadze, dnia 29 lipca 1899 r.
- KONWENCJA w sprawie okrętów szpitalnych, sporządzona w Hadze, dnia 21 grudnia 1904 r.
- KONWENCJA o polepszeniu losu chorych i rannych w armjach czynnych, sporządzona w Genewie, dnia 6 lipca 1906 r.
- KONWENCJA o przystosowaniu do wojny morskiej zasad Konwencji Genewskiej, sporządzona w Hadze, dnia 18 października 1907 r. (X Konwencja haska)
- KONWENCJA GENEWSKA o polepszeniu losu chorych i rannych w armjach czynnych, sporządzona w Genewie, dnia 27 lipca 1929 r.
- KONWENCJA dotycząca traktowania jeńców wojennych, sporządzona w Genewie, dnia 27 lipca 1929 r.
- KONWENCJA GENEWSKA o polepszeniu losu rannych i chorych w armiach czynnych, sporządzona w Genewie, dnia 12 sierpnia 1949 r. (I Konwencja genewska) . 343
- KONWENCJA GENEWSKA o polepszeniu losu rannych, chorych i rozbitków sił zbrojnych na morzu, sporządzona w Genewie, dnia 12 sierpnia 1949 r. (II Konwencja genewska)
- KONWENCJA GENEWSKA o traktowaniu jeńców wojennych, sporządzona w Genewie, dnia 12 sierpnia 1949 r. (III Konwencja genewska)
- KONWENCJA GENEWSKA o ochronie osób cywilnych podczas wojny, sporządzona w Genewie, dnia 12 sierpnia 1949 r. (IV Konwencja genewska)
- KONWENCJA o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzona w Rzymie, dnia 4 listopada 1950 r.
- KONWENCJA dotycząca statusu uchodźców, sporządzona w Genewie, dnia 28 lipca 1951 r.
- MIĘDZYNARODOWY PAKT Praw Obywatelskich i Politycznych, sporządzony w Nowym Jorku, dnia 19 grudnia 1966 r.
- PROTOKÓŁ dotyczący statusu uchodźców, sporządzony w Nowym Jorku, dnia 31 stycznia 1967 r.
- DEKLARACJA w sprawie ochrony kobiet i dzieci w sytuacjach nadzwyczajnych i konfliktów zbrojnych, przyjęta w Nowym Jorku, dnia 14 grudnia 1974 r.
- DEKLARACJA poszanowania praw człowieka w konfliktach zbrojnych, przyjęta w Nowym Jorku, dnia 14 grudnia 1974 r.
- PROTOKÓŁ DODATKOWY do Konwencji Genewskich z dnia 12 sierpnia 1949 r., dotyczący ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych, sporządzony w Genewie, dnia 8 czerwca 1977 r. (Protokół I)
- PROTOKÓŁ DODATKOWY do Konwencji Genewskich z dnia 12 sierpnia 1949 r., dotyczący ochrony ofiar niemiędzynarodowych konfliktów zbrojnych, sporządzony w Genewie, dnia 8 czerwca 1977 r. (Protokół II)
- PROTOKÓŁ Nr 6 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, dotyczący zniesienia kary śmierci, sporządzony w Strasburgu, dnia 28 kwietnia 1983 r.
- KONWENCJA o prawach dziecka, sporządzona w Nowym Jorku, dnia 20 listopada 1989 r.
- DRUGI PROTOKÓŁ FAKULTATYWNY do Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych w sprawie zniesienia kary śmierci, sporządzony w Nowym Jorku, dnia 15 grudnia 1989 r.
- DEKLARACJA Minimalnych Standardów Humanitarnych, przyjęta przez spotkanie ekspertów zwołane przez Instytut Praw Człowieka Åbo Akademi University in Turku / Åbo w Finlandii, dnia 2 grudnia 1990 r. (Deklaracja z Turku)
- KONWENCJA o bezpieczeństwie personelu Organizacji Narodów Zjednoczonych i personelu współdziałającego, sporządzona w Nowym Jorku, dnia 9 grudnia 1994 r.
- PROTOKÓŁ FAKULTATYWNY do Konwencji o prawach dziecka w sprawie angażowania dzieci w konflikty zbrojne, sporządzony w Nowym Jorku, dnia 25 maja 2000 r.
- PROTOKÓŁ Nr 13 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, dotyczących zniesienia kary śmierci we wszystkich okolicznościach, sporządzony w Wilnie, dnia 3 maja 2002 r.
- PROTOKÓŁ DODATKOWY do Konwencji Genewskich z dnia 12 sierpnia 1949 roku, dotyczący przyjęcia dodatkowego znaku rozpoznawczego, sporządzony w Genewie, dnia 8 grudnia 2005 r. (Protokół III)
- PROTOKÓŁ FAKULTATYWNY do Konwencji o bezpieczeństwie personelu Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz personelu współdziałającego, sporządzony w Nowym Jorku, dnia 8 grudnia 2005 r.
- WYTYCZNE UNII EUROPEJSKIEJ w sprawie promowania przestrzegania międzynarodowego prawa humanitarnego (MPH), opublikowane w Brukseli, dnia 23 grudnia 2005 r.
CZĘŚĆ VI.
OGRANICZENIE METOD I ŚRODKÓW PROWADZENIA WALKI
- DEKLARACJA wyrzeczenia się użycia, w czasie wojny, pocisków wybuchających o wadze poniżej 400 gramów, sporządzona w Sankt Petersburgu, dnia 11 grudnia 1868 r.
- DEKLARACJA dotycząca pocisków łatwo rozszerzających się lub spłaszczających w ciele ludzkim, sporządzona w Hadze, dnia 29 lipca 1899 r.
- DEKLARACJA dotycząca gazów duszących, sporządzona w Hadze, dnia 29 lipca 1899 r.
- DEKLARACJA zakazująca na okres pięciu lat wystrzeliwania pocisków i materiałów wybuchowych z balonów i innych sposobów podobnego rodzaju, sporządzona w Hadze, dnia 29 lipca 1899 r.
- DEKLARACJA zakazująca wystrzeliwania pocisków i materiałów wybuchowych z balonów, sporządzona w Hadze, dnia 18 października 1907 r. (XIV Deklaracja haska)
- KONWENCJA dotycząca zakładania automatycznych podmorskich min kontaktowych, sporządzona w Hadze, dnia 18 października 1907 r. (VIII Konwencja haska)
- PROTOKÓŁ dotyczący zakazu używania na wojnie gazów duszących, trujących lub podobnych oraz środków bakterjologicznych, sporządzony w Genewie, dnia 17 czerwca 1925 r.
- REZOLUCJA dotycząca rozróżnienia między celami wojskowymi a celami niewojskowymi w ogólności, a zwłaszcza w zakresie problemów związanych z bronią masowego rażenia, przyjęta przez Instytut Prawa Międzynarodowego Justitia et Pace na sesji w Edynburgu, dnia 9 września 1969 r.
- KONWENCJA o zakazie prowadzenia badań, produkcji i gromadzenia zapasów broni bakteriologicznej (biologicznej) i toksycznej oraz o ich zniszczeniu, sporządzona w Moskwie, Londynie i Waszyngtonie, dnia 10 kwietnia 1972 r.
- REZOLUCJA w sprawie systemów broni małokalibrowej, przyjęta w Genewie, dnia 28 września 1979 r.
- KONWENCJA o zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych, które mogą być uważane za powodujące nadmierne cierpienia lub mające niekontrolowane skutki, sporządzona w Genewie, dnia 10 października 1980 r. (Konwencja CCW)
- PROTOKÓŁ w sprawie niewykrywalnych odłamków, sporządzony w Genewie, dnia 10 października 1980 r. (Protokół I do Konwencji CCW)
- PROTOKÓŁ w sprawie zakazów lub ograniczeń użycia min, min-pułapek i innych urządzeń, sporządzony w Genewie, dnia 10 października 1980 r. (Protokół II do Konwencji CCW)
- PROTOKÓŁ w sprawie zakazów lub ograniczeń użycia broni zapalających, sporządzony w Genewie, dnia 10 października 1980 r. (Protokół III do Konwencji CCW)
- KONWENCJA o zakazie prowadzenia badań, produkcji, składowania i użycia broni chemicznej oraz o zniszczeniu jej zapasów, sporządzona w Paryżu, dnia 13 stycznia 1993 r.
- DODATKOWY PROTOKÓŁ do Konwencji o zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych, które mogą być uważane za powodujące nadmierne cierpienia lub mające niekontrolowane skutki, sporządzonej w Genewie 10 października 1980 r., sporządzony w Wiedniu, dnia 13 października 1995 r. (Protokół IV do Konwencji CCW)
- PROTOKÓŁ w sprawie zakazów lub ograniczeń użycia min, min-pułapek i innych urządzeń zgodnie z poprawkami z dnia 3 maja 1996 r. (Protokół II zgodnie z poprawkami z dnia 3 maja 1996 r.) załączony do Konwencji o zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych, które mogą być uważane za powodujące nadmierne cierpienie lub mające niekontrolowane skutki, sporządzony w Genewie, dnia 3 maja 1996 r.
- KONWENCJA o zakazie użycia, składowania, produkcji i przekazywania min przeciwpiechotnych oraz o ich zniszczeniu, sporządzona w Oslo, dnia 18 września 1997 r.
- POPRAWIONY ARTYKUŁ 1 KONWENCJI o zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych, które mogą być uważane za powodujące nadmierne cierpienia lub mające niekontrolowane skutki, wraz z załącznikami, sporządzonej w Genewie, dnia 10 października 1980 r., sporządzony w Genewie, dnia 21 grudnia 2001 r. (Konwencja CCW)
- PROTOKÓŁ o wybuchowych pozostałościach wojennych do Konwencji o zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych, które mogą być uważane za powodujące nadmierne cierpienia lub mające niekontrolowane skutki, sporządzony w Genewie, dnia 28 listopada 2003 r. (Protokół V do Konwencji z 1980 r.)
- KONWENCJA o amunicji kasetowej, sporządzona w Dublinie, dnia 30 maja 2008 r.
CZĘŚĆ VII.
PRYWATNE FIRMY WOJSKOWE I OCHRONY
- DOKUMENT MONTREUX w sprawie istniejących międzynarodowych zobowiązań prawnych oraz dobrych praktyk, dla państw, związanych z działaniami prywatnych firm wojskowych i ochrony podczas konfliktu zbrojnego, podpisany w Montreux, dnia 17 września 2008 r.
- MIĘDZYNARODOWY KODEKS postępowania dla dostawców prywatnych usług ochrony, podpisany w Genewie, dnia 9 listopada 2010 r.
- SYSTEM ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM Organizacji Narodów Zjednoczonych. Podręcznik Polityki Bezpieczeństwa, przyjęty w Nowym Jorku, dnia 8 listopada 2012 r.
- WYTYCZNE w sprawie korzystania z uzbrojonych usług ochrony świadczonych przez prywatne firmy ochrony, sporządzone w Nowym Jorku, dnia 8 listopada 2012 r.
CZĘŚĆ VIII.
OCHRONA DÓBR KULTURY
- TRAKTAT o ochronie instytucji artystycznych i naukowych oraz zabytków, sporządzony w Waszyngtonie, dnia 15 kwietnia 1935 r. (Pakt Roericha)
- AKT KOŃCOWY Międzyrządowej Konferencji w sprawie ochrony dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego, sporządzony w Hadze, dnia 14 maja 1954 r.
- KONWENCJA o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego, sporządzona w Hadze, dnia 14 maja 1954 r.
- REGULAMIN WYKONAWCZY do Konwencji o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego, sporządzony w Hadze, dnia 14 maja 1954 r.
- PROTOKÓŁ dotyczący Konwencji o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego, sporządzony w Hadze, dnia 14 maja 1954 r. (I Protokół)
- REZOLUCJE Międzynarodowej Konferencji w sprawie ochrony dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego, sporządzone w Hadze, dnia 14 maja 1954 r.
- EUROPEJSKA KONWENCJA KULTURALNA, sporządzona w Paryżu, dnia 19 grudnia 1954 r.
- KONWENCJA dotycząca środków zmierzających do zakazu i zapobiegania nielegalnemu przywozowi, wywozowi i przenoszeniu własności dóbr kultury, sporządzona w Paryżu, dnia 14 listopada 1970 r.
- KONWENCJA w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego, sporządzona w Paryżu, dnia 16 listopada 1972 r.
- DRUGI PROTOKÓŁ do Konwencji o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego, podpisanej w Hadze dnia 14 maja 1954 r., sporządzony w Hadze, dnia 26 marca 1999 r.
CZĘŚĆ IX.
PRAWNOMIĘDZYNARODOWE PODSTAWY ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA NARUSZENIA MPH
- DEKLARACJA w sprawie karania zbrodni wojennych, podpisana w Londynie (St' James Palace), dnia 13 stycznia 1942 r.
- DEKLARACJA przeciwko eksterminacji Żydów, ogłoszona w Nowym Jorku, dnia 18 grudnia 1942 r.
- DEKLARACJA w sprawie okrucieństw niemieckich, przyjęta w Moskwie, dnia 30 października 1943 r.
- POROZUMIENIE pomiędzy Rządem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki, Rządem Tymczasowym Republiki Francuskiej i Rządem Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w przedmiocie ścigania i karania głównych przestępców wojennych Osi Europejskiej, sporządzone w Londynie, dnia 8 sierpnia 1945 r.
- KARTA Międzynarodowego Trybunału Wojskowego, sporządzona w Londynie, dnia 8 sierpnia 1945 r.
- KARTA Międzynarodowego Trybunału Wojskowego dla Dalekiego Wschodu, podpisana w Tokio, dnia 19 stycznia 1946 r.
- REZOLUCJA Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych Nr 3 (I) w sprawie ekstradycji i karania zbrodniarzy wojennych, przyjęta w Nowym Jorku, dnia 13 lutego 1946 r.
- REZOLUCJA Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych Nr 95 (I) w sprawie potwierdzenia zasad prawa międzynarodowego uznanych w Karcie Trybunału w Norymberdze, przyjęta w Nowym Jorku, dnia 11 grudnia 1946 r.
- REZOLUCJA Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych Nr 96 (I) w sprawie zbrodni ludobójstwa, przyjęta w Nowym Jorku, dnia 11 grudnia 1946 r.
- REZOLUCJA Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych Nr 170 (II) w sprawie wydawania zbrodniarzy wojennych i wiarołomców, przyjęta w Nowym Jorku, dnia 31 października 1947 r.
- KONWENCJA w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa, sporządzona w Nowym Jorku, dnia 9 grudnia 1948 r.
- KONWENCJA o niestosowaniu przedawnienia wobec zbrodni wojennych i zbrodni przeciw ludzkości, sporządzona w Nowym Jorku, dnia 26 listopada 1968 r.
- MIĘDZYNARODOWA KONWENCJA o zwalczaniu i karaniu zbrodni apartheidu, sporządzona w Nowym Jorku, dnia 30 listopada 1973 r.
- EUROPEJSKA KONWENCJA o zwalczaniu terroryzmu, sporządzona w Strasburgu, dnia 27 stycznia 1977 r.
- MIĘDZYNARODOWA KONWENCJA przeciwko braniu zakładników, sporządzona w Nowym Jorku, dnia 18 grudnia 1979 r.
- KONWENCJA w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego traktowania albo karania, sporządzona w Nowym Jorku, dnia 10 grudnia 1984 r.
- EUROPEJSKA KONWENCJA o zapobieganiu torturom oraz nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu lub karaniu, sporządzona w Paryżu, dnia 26 listopada 1987 r.
- STATUT Międzynarodowego Trybunału ds. Ścigania Osób Odpowiedzialnych za Poważne Naruszenia Międzynarodowego Prawa Humanitarnego Popełnione na Terytorium Byłej Jugosławii od 1991 r., uchwalony w Nowym Jorku, dnia 25 maja 1993 r.
- STATUT Międzynarodowego Trybunału Karnego ds. Ścigania Osób Odpowiedzialnych za Ludobójstwo i Inne Poważne Naruszenia Międzynarodowego Prawa Humanitarnego Popełnione na Terytorium Rwandy oraz Obywateli Rwandy Odpowiedzialnych za Ludobójstwo i Inne Naruszenia Popełnione na Terytorium Państw Sąsiednich pomiędzy 1 stycznia 1994 r. a 31 grudnia 1994 r., uchwalony w Nowym Jorku, dnia 8 listopada 1994 r.
- RZYMSKI STATUT Międzynarodowego Trybunału Karnego, sporządzony w Rzymie, dnia 17 lipca 1998 r.
- STATUT Specjalnego Trybunału dla Sierra Leone, ustanowiony we Freetown, dnia 16 stycznia 2002 r.
- UMOWA między Organizacją Narodów Zjednoczonych a Królewskim Rządem Kambodży dotycząca ścigania, z zastosowaniem prawa Kambodży, zbrodni popełnionych w okresie Demokratycznej Kampuczy, podpisana w Phnom Penh, dnia 6 czerwca 2003 r.
- STATUT Trybunału Specjalnego dla Libanu, ustanowiony w Nowym Jorku, dnia 30 maja 2007 r.
- PROJEKT ARTYKUŁÓW o odpowiedzialności organizacji międzynarodowych przyjęty przez Komisję Prawa Międzynarodowego Organizacji Narodów Zjednoczonych, przyjęty podczas 66 sesji w 2011 r.
CZĘŚĆ X.
ZASADY ZWYCZAJOWEGO MIĘDZYNARODOWEGO PRAWA HUMANITARNEGO
Część I. Zasada rozróżnienia
- Rozdział I. Rozróżnienie między osobami cywilnymi a kombatantami
- Rozdział II. Rozróżnienie między obiektami cywilnymi a celami wojskowymi
- Rozdział III. Ataki bez rozróżnienia
- Rozdział IV. Proporcjonalność ataku
- Rozdział V. Środki ostrożności podczas ataku
- Rozdział VI. Zasada środków ostrożności przeciwko skutkom ataków
Część II. Szczególna ochrona osób i obiektów
- Rozdział VII. Personel oraz obiekty medyczne i religijne
- Rozdział VIII. Personel i obiekty pomocy humanitarnej
- Rozdział IX. Personel i obiekty uczestniczące w misji pokojowej
- Rozdział X. Dziennikarze
- Rozdział XI. Strefy chronione
- Rozdział XII. Dobra kultury
- Rozdział XIII. Zakłady i instalacje zawierające niebezpieczne siły
- Rozdział XIV. Środowisko naturalne
Część III. Szczególne metody działań wojennych
- Rozdział XV. Odmowa darowania życia
- Rozdział XVI. Niszczenie i przejmowanie mienia
- Rozdział XVII. Głodzenie i dostęp do pomocy humanitarnej
- Rozdział XVIII. Wiarołomstwo
- Rozdział XIX. Komunikacja z nieprzyjacielem
Część IV. Bronie
- Rozdział XX. Ogólne zasady użycia broni
- Rozdział XXI. Broń zatruta
- Rozdział XXII. Bronie nuklearne
- Rozdział XXIII. Broń biologiczna
- Rozdział XXIV. Broń chemiczna
- Rozdział XXV. Pociski rozszerzające się
- Rozdział XXVI. Pociski eksplodujące
- Rozdział XXVII. Broń szkodząca głównie niewykrywalnymi fragmentami
- Rozdział XXVIII. Miny-pułapki
- Rozdział XXIX. Miny lądowe
- Rozdział XXX. Bronie zapalające
- Rozdział XXXI. Oślepiająca broń laserowa
Część V. Traktowanie osób cywilnych i osób niezdolnych do walki
- Rozdział XXXII. Podstawowe gwarancje
- Rozdział XXXIII. Status walczących i jeńców wojennych
- Rozdział XXXIV. Ranni, chorzy i rozbitkowie
- Rozdział XXXV. Zmarli
- Rozdział XXXVI. Osoby zaginione
- Rozdział XXXVII. Osoby pozbawione wolności
- Rozdział XXXVIII. Przesiedlenia i osoby przesiedlone
- Rozdział XXXIX. Inne osoby objęte szczególną ochroną
Część VI. Wykonanie
- Rozdział XL. Zgodność z międzynarodowym prawem humanitarnym
- Rozdział XLI. Egzekwowanie międzynarodowego prawa humanitarnego
- Rozdział XLII. Odpowiedzialność i reparacje
- Rozdział XLIII. Odpowiedzialność indywidualna
- Rozdział XLIV. Zbrodnie wojenne