Obejście prawa w drodze umowy zobowiązującej

Literatura

Wykaz orzeczeń powołanych w pracy w porządku chronologicznym

Wykaz skrótów

Wstęp

Rozdział I. Obejście prawa na tle swobody kontraktowania i sposobu wyrażenia przepisów ograniczających tę swobodę

• § 1. Wprowadzenie
• § 2. Granice swobody umów jako przypadki ograniczenia wolności kompetencji
• I. Podstawowe założenia
• II. Artykuł 353¹ KC jako norma kompetencyjna
• III. Ustawa, natura stosunku prawnego oraz zasady współżycia społecznego jako ograniczenia kompetencji do ukształtowania treści i celu umowy obligacyjnej
• § 3. Rola klasyfikacji i typizacji w budowie hipotezy norm ograniczających kompetencję do kształtowania treści umowy obligacyjnej
• I. Uwagi ogólne
• II. Typizacja i klasyfikacja w kontekście budowy hipotezy normy prawnej
• III. Typizacja nakazu i zakazu w odniesieniu do normy kompetencyjnej
• 1. Uwagi ogólne
• 2. Brak uogólnienia
• 3. Uogólnienie hipotezy do postaci typu aktu konwencjonalnego
• 4. Uogólnienie hipotezy do postaci klasy aktów konwencjonalnych
• 5. Połączenie wskazanych wyżej metod
• IV. Budowy hipotezy zakazu i nakazu a pojęcia prawne i faktyczne
• V. Budowa hipotezy przepisów innych niż dotyczące treści i celu umowy
• § 4. Obejście prawa jako zjawisko polegające na atypowym ustanowieniu albo ukształtowaniu norm postępowania
• I. Uwagi ogólne
• II. Obejście zakazu
• 1. Uwagi ogólne
• 2. Atypowe ustanowienie norm postępowania
• 3. Atypowe ukształtowanie treści czynności prawnej
• III. Obejście nakazu
• § 5. Obejście prawa a inne instytucje prawne – uwagi ogólne
• § 6. Podsumowanie

Rozdział II. Metody interpretacyjne i legislacyjne przyjęte w celu przeciwdziałania obejściu prawa

• § 1.Wprowadzenie
• § 2. Rozszerzenie zakresu stosowania przepisów
• I. Wykładnia celowościowa normy
• 1. Uwagi historyczne i prawnoporównawcze
• 2. Stanowisko własne
• II. Wykładnia „z celu na środki"
• III. Analogia
• § 3. Interpretacja czynności prawnej
• I. Uwagi ogólne
• II. Causa czynności prawnej
• III. Kontrola celu czynności prawnej
• IV. Redukcja utrzymująca skuteczność
• § 4. Relacja między czynnością prawną a normą
• I. Uwagi ogólne
• II. Nadużycie prawa
• III. Pozorność czynności prawnej
• § 5. Odrębny przepis regulujący obejście prawa
• I. Uwagi ogólne
• II. Ogólna regulacja obejścia prawa
• III. Szczegółowe przepisy dotyczące obejścia prawa
• IV. Klauzule antycypacyjne
• § 6. Podsumowanie

Rozdział III. Kryteria obejścia prawa

• § 1. Wprowadzenie
• § 2. Teorie obiektywne
• I. Propozycje definicji obejścia prawa z wykorzystaniem kryteriów o obiektywnym charakterze
• II. Stanowisko własne
• 1. Uwagi ogólne
• 2. Pozytywne kryteria obejścia ustawy
• a. Kryterium podobieństwa
• b. Kryterium atypowego ukształtowania treści czynności prawnej
• c. Kryterium wyłączenia zastosowania przepisu
• 3. Negatywne kryteria obejścia ustawy
• a. Kryterium istotnych cech nowości
• b. Kryterium interesu
• c. Kryterium celu ochronnego normy
• III. Test kryteriów pozytywnych i negatywnych
• IV. Kryteria obejścia prawa a problem czynności prawnej jako „wyłącznego" sposobu do osiągnięcia określonego celu
• V. Przykładowe zastosowanie kryteriów obejścia prawa – umowa przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie oraz darowizna na wypadek śmierci
• § 3. Teorie subiektywne
• § 4. Kryteria obejścia prawa a Konstytucja RP i prawo UE
• § 5. Podsumowanie

Rozdział IV. Zakres zastosowania zakazu dokonywania czynności prowadzących do obejścia prawa – czynności prawne i ustawa w rozumieniu art. 58 § 1 KC

• § 1. Wprowadzenie
• § 2. Czynności prawne
• I. Uwagi ogólne
• II. Wywołanie przez czynność prawną pełni skutków a możliwość jej kwalifikacji jako przedsięwziętej in fraudem legis
• 1. Czynności prawne nieistniejące
• 2. Czynności niewywołujące pełni skutków
• 3. Szczególne rodzaje czynności prawnych
• 4. Część czynności prawnej oraz niektóre z czynności prawnych związanych jako przedmiot kwalifikacji ze względu na obejście prawa
• 5. Czynność prawna współkształtująca niedozwolony skutek
• 6. Czynności podobne do czynności prawnych
• 7. Obejście prawa w rozumieniu art. 58 § 1 KC a czynności prawne regulowane innymi gałęziami prawa prywatnego
• § 3. „Ustawa" w rozumieniu art. 58 § 1 KC
• I. Uwagi ogólne
• II. Aspekt formalny – źródła prawa
• III. Aspekt materialny – funkcja, moc obowiązywania, przedmiot regulacji i sposób wysłowienia przepisu
• 1. Uwagi ogólne
• 2. Normy dyspozytywne
• 3. Normy chroniące szczególnie istotne wartości
• 4. Obejście przepisów prawa publicznego
• 5. Obejście przepisów, których hipotezy zostały skwantyfikowane
• § 4. Podsumowanie

Rozdział V. Sankcja zastrzeżona dla czynności prawnych mających na celu obejście prawa

• § 1. Wprowadzenie
• § 2. Modele sankcji powiązanej z ogólną klauzulą obejścia prawa
• I. Uwagi ogólne
• II. Model francuski
• 1. Sankcja inopposabilité
• 2. Sankcje uzupełniające: nieważność oraz obowiązek zapłaty odszkodowania
• III. Model hiszpański
• IV. Model włoski
• § 3. Model sankcji powiązanej ze szczególną klauzulą obejścia prawa
• § 4. Modele sankcji dla czynności contra legem
• I. Uwagi ogólne
• II. Rodzaje sankcji zastrzeżonych dla czynności prawnych contra legem
• III. Ocena przydatności sankcji sędziowskiej dla czynności in fraudem legis
• 1. Uwagi ogólne
• 2. Perspektywa ogólna
• 3. Perspektywa szczególna
• § 5. Sankcja właściwa dla czynności prawnych przedsięwziętych w celu obejścia prawa
• I. Uwagi ogólne
• II. Sankcja zasadnicza
• III. Sankcja korygująca
• § 6. Sankcja zastosowania omijanych przepisów a art. 58 § 1 KC
• I. Uwagi ogólne
• II. Sankcja właściwa jako wynik wykładni art. 58 § 1 KC
• III. Sankcja właściwa jako wynik nowelizacji art. 58 § 1 KC
• § 7. Zastosowanie sankcji
• I. Uwagi ogólne
• II. Uzupełniające i zastępcze stosowanie przepisów
• III. Nieważność czynności prawnej
• IV. Inne niż nieważność postaci wadliwości czynności prawnej
• V. Sankcja niewskazana w treści obchodzonego przepisu
• VI. Brak możliwości albo niecelowość zastosowania omijanego przepisu
• VII. Zakres zastosowania sankcji
• § 8. Zakończenie

Zakończenie

Indeks rzeczowy