Opis pełny
Książka jest pierwszą publikacją na rynku przedstawiajacą propozycje modeli ochrony whistleblowingu na poziomie prawa Unii Europejskiej oraz w polskim systemie prawa pracy.
Monografia dokonuje konceptualizacji whistleblowingu oraz wskazuje jego poszczególne elementy składowe. Publikacja odnosi się do najnowszych regulacji prawnych ujętych w Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z 23.10.2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (tzw. dyrektywa o ochronie sygnalistów). Przedstawiono w niej analizę problemów prawnych w zakresie sygnalizowania nieprawidłowości, ze szczególnym uwzględnieniem prawa pracy oraz węzłowych problemów dotyczących lojalności pracowniczej, mobbingu czy niedyskryminacji, które pomogą nam zrozumieć specyfikę polskiego prawa pracy i uwarunkowań wprowadzenia instytucji zgłaszania nieprawidłowości w Polsce.
Producentem produktu jest: Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o., ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa,
[email protected],
tel. +48 22 311 22 22.
Powyższe dane kontaktowe służą konsumentom do składania skarg oraz informowania o problemach związanych z bezpieczeństwem produktu.
Spis treści
Wykaz skrótów
Bibliografia
Wprowadzenie
Rozdział I. Terminologia i znaczenie. Konceptualizacja whistleblowingu
- 1. Co to jest informowanie o nieprawidłowościach?
- 2. Definicja whistleblowingu
- 3. Przypadki E. Snowdena i B. Łopackiej
- 4. Informowanie zewnętrzne i wewnętrzne
- 5. Czynniki motywujące zgłaszanie nieprawidłowości
- 6. Whistleblowing: obowiązek czy uprawnienie
- 6.1. Dobra wiara
- 6.2. Lojalność
- 7. Test interesu publicznego
- 7.1. Test interesu publicznego
- 8. Podsumowanie
Rozdział II. Źródła ochrony sygnalistów w Stanach Zjednoczonych
- 1. Uwagi wprowadzające
- 2. Ochrona sygnalistów w aspekcie teorii trzech kręgów ochronnych
- 2.1. Zakres, treść i skuteczność przepisów
- 2.2. Defraudacja finansów publicznych
- 2.3. Korupcja w sektorze prywatnym i organizacjach pozarządowych
- 2.4. Korupcja polityczna i bezpieczeństwo państwa
- 3. Równoważenie interesów
- 3.1. Ujawnienie mediom
- 3.2. Dobra wiara, czyli uzasadnione przekonanie
- 3.2.1. Uzasadnione przekonanie to nie altruizm
- 3.3. Niezależny obserwator: modelowy dobry obywatel
- 3.4. Pracownik nie musi udowodnić, że naruszenie rzeczywiście miało miejsce
- 3.5. Konflikt interesów a bezpieczeństwo narodowe
- 3.6. Wolność wypowiedzi pracowników sektora publicznego
- 4. Ochrona praw pracowników – sygnalistów oraz pracodawców w postępowaniach sądowych
- 4.1. Działania chronione – norma racjonalności
- 4.2. Działania niepożądane
- 4.3. Poufność
- 4.4. Zakaz dyskryminacji i zakaz odwetu
- 4.5. Sygnalista to nie tylko pracownik
- 4.6. Związek przyczynowy a czynnik motywujący pracodawcę
- 5. Podsumowanie
Rozdział III. Wizja zgłaszania nieprawidłowości w Unii Europejskiej
- 1. Działania legislacyjne Unii Europejskiej dotyczące ochrony sygnalistów
- 1.1. Znaczenie ochrony sygnalistów
- 2. Informowanie o nieprawidłowościach w międzynarodowych konwencjach i zaleceniach
- 3. Whistleblowing jako forma chronionej wolności słowa w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC)
- 3.1. Urzędnicy a wolność słowa
- 3.2. Marchenko przeciwko Ukrainie
- 3.3. Bucur i Toma przeciwko Rumunii
- 3.4. Hajianastassiou przeciwko Grecji
- 3.5. Media a whistleblowing
- 3.5.1. Financial Times Ltd i inni przeciwko Zjednoczonemu Królestwu
- 3.5.2. Matúz przeciwko Węgrom
- 3.5.3. Lingens przeciwko Austrii
- 3.6. Vogt przeciwko Niemcom
- 3.7. Zgodność z art. 10 EKPCz
- 4. Dyrektywa w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii Europejskiej
- 4.1. Tło powstania dyrektywy
- 4.2. Analiza przeprowadzonej przez Komisję oceny skutków – ocena korzyści
- 4.2.1. Pomocniczość: ochrona rynku wewnętrznego i finansów UE
- 4.2.2. Identyfikacja obszarów intratnych dla polityki UE
- 4.2.3. Ochrona budżetu UE
- 4.2.4. Obszary kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego
- 4.2.4.1. Zamówienia publiczne
- 4.2.4.2. Bezpieczeństwo jądrowe i ochrona energetyczna
- 4.2.4.3. Bezpieczeństwo żywności i pasz oraz zdrowie i dobrostan zwierząt
- 4.2.4.4. Bezpieczeństwo transportu
- 4.2.4.5. Ochrona prywatności i danych osobowych oraz bezpieczeństwo sieci
- 4.2.5. Korzyści
- 4.2.5.1. Poprawa warunków pracy
- 4.2.5.2. Wpływ ekonomiczny
- 4.2.5.3. Wpływ na prawa podstawowe w odniesieniu do wolności wypowiedzi i prawa do informacji
- 4.2.5.4. Wpływ gospodarczy
- 4.3. Ocena dyrektywy
- 4.4. Równoważenie interesów dyrektywy w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii Europejskiej
- 4.5. Struktura dyrektywy: przegląd głównych przepisów
- 4.6. Ochrona sygnalisty czy interesu publicznego?
- 4.6.1. Definicja pracownika-sygnalisty w rozumieniu dyrektywy
- 4.6.2. Europejski interes publiczny
- 5. Podsumowanie
Rozdział IV. Wpływ implementacji dyrektywy na polskie prawo pracy
- 1. Polska na drodze do ochrony sygnalistów
- 2. Działania przygotowawcze w zakresie ochrony sygnalistów w Polsce
- 3. Prawo pracy w sektorze publicznym
- 4. Prawo pracy w sektorze prywatnym
- 4.1. Potrzeba ochrony sygnalistów w Polsce
- 4.2. Model ochrony pracowników w kodeksie pracy
- 4.3. Obowiązki pracownika – lojalność i troska o dobro miejsca pracy
- 4.4. Obowiązki pracodawcy – przeciwdziałanie mobbingowi i dyskryminacji
- 5. Informowanie wewnętrzne i zewnętrzne
- 5.1. Zwolnienie dyscyplinarne zgodnie z polskim prawem pracy. Wybrane problemy
- 6. Prawo przedstawicieli pracowników do wspierania sygnalistów
- 7. Podsumowanie
Rozdział V. Whistleblowing – w poszukiwaniu modelu
- 1. Propozycja modelu whistleblowingu w Unii Europejskiej
- 2. Propozycja modelu whistleblowingu w Polsce
Zakończenie