Zasady wynagradzania za pracę u pracodawców-przedsiębiorców w świetle autonomicznych źródeł prawa

Niniejsza monografia omawia jeden z najważniejszych jeżeli nie najważniejszy dla pracowników aspekt stosunku zatrudnienia jakim jest wynagrodzenie. Przy czym autor podchodzi do tego zagadnienia w sposób wielopłaszczyznowy niewystępujący wcześniej w literaturze przedmiotu i daleki od „ortodoksji prawniczej”. I tak „osią” rozważań uczyniono autorską koncepcję zasad wynagradzania. Przy czym samo sformułowanie „zasady” ma w zamyśle autora znaczenie czysto praktyczne, mianowicie określenie czy strony zbiorowych (a pośrednio i indywidualnych) stosunków pracy w sposób prawidłowy zarówno z punktu widzenia prawa pracy jak i teorii zarządzania zasobami ludzkimi, kształtują wzajemne relacje w zakresie wynagradzania. Również pojęcie wynagradzanie jest inaczej rozumiane niż tradycyjnym ujęciu dogmatyki prawniczej, bowiem obejmuje nie tylko wynagrodzenie zasadnicze ale wszystkie świadczenia jakie pracodawca wypłaca pracownikowi zarówno w formie pieniężnej jak i niepieniężnej. O unikatowości pracy przesądza również fakt, iż autor „zderza” wynikające z teorii ww nauk wnioski z praktyką istniejącą u pracodawców przedsiębiorców w oparciu o analizę 450 autonomicznych źródeł prawa pracy (w tym zwłaszcza układów zbiorowych pracy jak i regulaminów wynagradzania). Liczne podane w pracy przykłady konkretnych postanowień prawa zakładowego nadają pracy bardzo praktyczny wymiar i sprawiają że może być ona przydatna nie tylko dla teoretyków prawa ale również dla praktyków zajmujących się na co dzień problematyką wynagradzania.

Niezwykle interesująca wydaje się koncepcja pracy, która polega na nazwaniu i opisaniu zasad wynagradzania. Problematyka zasad prawa jest od wielu lat obecna w polskim prawoznawstwie, a w szczególności w piśmiennictwie poświęconym prawu pracy. Podejmowane są nie tylko próby poszukiwania i opisywania zasad całej gałęzi prawa, ale także jej poszczególnych działów. Jednakże nie powstało dotychczas opracowanie monograficzne odnoszące się do zasad wynagradzania za pracę. Autor identyfikuje osiem głównych zasad wynagradzania. (….) Niektóre spośród nich były wcześniej opisywane w doktrynie (np. zasada godziwości czy zasada niedyskryminacji), inne są jego autorskim wkładem w uporządkowanie tej niełatwej problematyki (np. zasada ekwiwalentności zmodyfikowanej czy zasada partykularyzmu). (…) Niezwykle interesująco zaprezentowane zostały różne pojęcia związane z wynagrodzeniem, zarówno na tle historycznym, jak i nauk pozaprawnych, różnych gałęzi prawa i wreszcie prawa pracy. Autor, wskazując rozbieżności w konstruowaniu definicji wynagrodzenia, zdecydował się na posługiwanie się w pracy pojęciem wynagradzania nie zaś wynagrodzenia. Jest to zgodne z doktryną zarządzania personelem, a jednocześnie ma umożliwić uniknięcie wątpliwości terminologicznych. Takie podejście jest nieco ryzykowne, może bowiem wywołać krytykę w literaturze prawa pracy, jednakże w kontekście użytych przez Autora argumentów uważam je za przekonujące.

Z recenzji prof. Krzysztofa Stefańskiego