Opis książki
Opis pełny
Pierwsze polskie opracowanie obejścia prawa – instytucji od stuleci obecnej w międzynarodowym dyskursie prawniczym.
Praca zawiera wyjaśnienie genezy obejścia prawa; kryteria, które pozwolą ocenić, która czynność prawna została dokonana w celu obejścia prawa, a także propozycję odnośnie do rodzaju sankcji, która powinna obejmować tego rodzaju czynności prawne. Ustalenia zawarte w pracy zostały oparte na szerokich badaniach teoretycznych i prawnoporównawczych. Wnioski o charakterze teoretycznym zostały następnie skonfrontowane z problemami praktycznymi, zidentyfikowanymi na podstawie dorobku doktryny oraz problemów, na które natknięto się w polskim i zagranicznym orzecznictwie sądowym.
Publikacja prezentuje ujęcie teoretyczne instytucji obejścia prawa wraz z propozycjami ewentualnej zmiany polskich przepisów Kodeksu cywilnego oraz proponuje konkretne kryteria obejścia prawa i sposób rozwiązywania praktycznych problemów związanych z czynnościami prawnymi obarczonymi tą wadą.
Kompleksowo zostały omówione:
- obejście prawa na tle swobody kontraktowania i sposobu wyrażenia przepisów ograniczających tę swobodę – granice swobody umów jako przypadki ograniczenia wolności kompetencji; rola klasyfikacji i typizacji w budowie hipotezy norm ograniczających kompetencję do kształtowania treści umowy obligacyjnej; obejście prawa jako zjawisko polegające na atypowym ustanowieniu lub ukształtowaniu norm postępowania; obejście prawa a inne instytucje prawne;
- metody interpretacyjne i legislacyjne przyjęte w celu przeciwdziałania obejściu prawa – rozszerzenie zakresu stosowania przepisów; interpretacja czynności prawnej; relacja między czynnością prawną a normą; odrębny przepis regulujący obejście prawa;
- kryteria obejścia prawa – teorie obiektywne; teorie subiektywne; kryteria obejścia prawa a Konstytucja RP i prawo UE;
- zakres zastosowania zakazu dokonywania czynności prowadzących do obejścia prawa – czynności prawne; „ustawa" w rozumieniu art. 58 § 1 KC;
- zakres zastosowania klauzuli obejścia prawa – modele sankcji powiązanej z ogólną oraz szczególną klauzulą obejścia prawa; modele sankcji dla czynności contra legem; sankcja właściwa dla czynności prawnych przedsięwziętych w celu obejścia prawa; sankcja zastosowania omijanych przepisów a art. 58 § 1 KC; zastosowanie sankcji.
Książka jest adresowana przede wszystkim do prawników zajmujących się prawem cywilnym oraz gospodarczym, zwłaszcza do sędziów, prokuratorów, adwokatów, radców prawnych, notariuszy, komorników, a także doradców podatkowych, urzędników, studentów oraz aplikantów.
Producentem produktu jest: Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o., ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa, [email protected], tel. +48 22 311 22 22. Powyższe dane kontaktowe służą konsumentom do składania skarg oraz informowania o problemach związanych z bezpieczeństwem produktu.
Spis treści
Literatura
Wykaz orzeczeń powołanych w pracy w porządku chronologicznym
Wykaz skrótów
Wstęp
Rozdział I. Obejście prawa na tle swobody kontraktowania i sposobu wyrażenia przepisów ograniczających tę swobodę
- § 1. Wprowadzenie
- § 2. Granice swobody umów jako przypadki ograniczenia wolności kompetencji
- I. Podstawowe założenia
- II. Artykuł 3531 KC jako norma kompetencyjna
- III. Ustawa, natura stosunku prawnego oraz zasady współżycia społecznego jako ograniczenia kompetencji do ukształtowania treści i celu umowy obligacyjnej
- § 3. Rola klasyfikacji i typizacji w budowie hipotezy norm ograniczających kompetencję do kształtowania treści umowy obligacyjnej
- I. Uwagi ogólne
- II. Typizacja i klasyfikacja w kontekście budowy hipotezy normy prawnej
- III. Typizacja nakazu i zakazu w odniesieniu do normy kompetencyjnej
- 1. Uwagi ogólne
- 2. Brak uogólnienia
- 3. Uogólnienie hipotezy do postaci typu aktu konwencjonalnego
- 4. Uogólnienie hipotezy do postaci klasy aktów konwencjonalnych
- 5. Połączenie wskazanych wyżej metod
- IV. Budowy hipotezy zakazu i nakazu a pojęcia prawne i faktyczne
- V. Budowa hipotezy przepisów innych niż dotyczące treści i celu umowy
- § 4. Obejście prawa jako zjawisko polegające na atypowym ustanowieniu albo ukształtowaniu norm postępowania
- I. Uwagi ogólne
- II. Obejście zakazu
- 1. Uwagi ogólne
- 2. Atypowe ustanowienie norm postępowania
- 3. Atypowe ukształtowanie treści czynności prawnej
- III. Obejście nakazu
- § 5. Obejście prawa a inne instytucje prawne – uwagi ogólne
- § 6. Podsumowanie
Rozdział II. Metody interpretacyjne i legislacyjne przyjęte w celu przeciwdziałania obejściu prawa
- § 1.Wprowadzenie
- § 2. Rozszerzenie zakresu stosowania przepisów
- I. Wykładnia celowościowa normy
- 1. Uwagi historyczne i prawnoporównawcze
- 2. Stanowisko własne
- II. Wykładnia „z celu na środki"
- III. Analogia
- § 3. Interpretacja czynności prawnej
- I. Uwagi ogólne
- II. Causa czynności prawnej
- III. Kontrola celu czynności prawnej
- IV. Redukcja utrzymująca skuteczność
- § 4. Relacja między czynnością prawną a normą
- I. Uwagi ogólne
- II. Nadużycie prawa
- III. Pozorność czynności prawnej
- § 5. Odrębny przepis regulujący obejście prawa
- I. Uwagi ogólne
- II. Ogólna regulacja obejścia prawa
- III. Szczegółowe przepisy dotyczące obejścia prawa
- IV. Klauzule antycypacyjne
- § 6. Podsumowanie
Rozdział III. Kryteria obejścia prawa
- § 1. Wprowadzenie
- § 2. Teorie obiektywne
- I. Propozycje definicji obejścia prawa z wykorzystaniem kryteriów o obiektywnym charakterze
- II. Stanowisko własne
- 1. Uwagi ogólne
- 2. Pozytywne kryteria obejścia ustawy
- a. Kryterium podobieństwa
- b. Kryterium atypowego ukształtowania treści czynności prawnej
- c. Kryterium wyłączenia zastosowania przepisu
- 3. Negatywne kryteria obejścia ustawy
- a. Kryterium istotnych cech nowości
- b. Kryterium interesu
- c. Kryterium celu ochronnego normy
- III. Test kryteriów pozytywnych i negatywnych
- IV. Kryteria obejścia prawa a problem czynności prawnej jako „wyłącznego" sposobu do osiągnięcia określonego celu
- V. Przykładowe zastosowanie kryteriów obejścia prawa – umowa przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie oraz darowizna na wypadek śmierci
- § 3. Teorie subiektywne
- § 4. Kryteria obejścia prawa a Konstytucja RP i prawo UE
- § 5. Podsumowanie
Rozdział IV. Zakres zastosowania zakazu dokonywania czynności prowadzących do obejścia prawa – czynności prawne i ustawa w rozumieniu art. 58 § 1 KC
- § 1. Wprowadzenie
- § 2. Czynności prawne
- I. Uwagi ogólne
- II. Wywołanie przez czynność prawną pełni skutków a możliwość jej kwalifikacji jako przedsięwziętej in fraudem legis
- 1. Czynności prawne nieistniejące
- 2. Czynności niewywołujące pełni skutków
- 3. Szczególne rodzaje czynności prawnych
- 4. Część czynności prawnej oraz niektóre z czynności prawnych związanych jako przedmiot kwalifikacji ze względu na obejście prawa
- 5. Czynność prawna współkształtująca niedozwolony skutek
- 6. Czynności podobne do czynności prawnych
- 7. Obejście prawa w rozumieniu art. 58 § 1 KC a czynności prawne regulowane innymi gałęziami prawa prywatnego
- § 3. „Ustawa" w rozumieniu art. 58 § 1 KC
- I. Uwagi ogólne
- II. Aspekt formalny – źródła prawa
- III. Aspekt materialny – funkcja, moc obowiązywania, przedmiot regulacji i sposób wysłowienia przepisu
- 1. Uwagi ogólne
- 2. Normy dyspozytywne
- 3. Normy chroniące szczególnie istotne wartości
- 4. Obejście przepisów prawa publicznego
- 5. Obejście przepisów, których hipotezy zostały skwantyfikowane
- § 4. Podsumowanie
Rozdział V. Sankcja zastrzeżona dla czynności prawnych mających na celu obejście prawa
- § 1. Wprowadzenie
- § 2. Modele sankcji powiązanej z ogólną klauzulą obejścia prawa
- I. Uwagi ogólne
- II. Model francuski
- 1. Sankcja inopposabilité
- 2. Sankcje uzupełniające: nieważność oraz obowiązek zapłaty odszkodowania
- III. Model hiszpański
- IV. Model włoski
- § 3. Model sankcji powiązanej ze szczególną klauzulą obejścia prawa
- § 4. Modele sankcji dla czynności contra legem
- I. Uwagi ogólne
- II. Rodzaje sankcji zastrzeżonych dla czynności prawnych contra legem
- III. Ocena przydatności sankcji sędziowskiej dla czynności in fraudem legis
- 1. Uwagi ogólne
- 2. Perspektywa ogólna
- 3. Perspektywa szczególna
- § 5. Sankcja właściwa dla czynności prawnych przedsięwziętych w celu obejścia prawa
- I. Uwagi ogólne
- II. Sankcja zasadnicza
- III. Sankcja korygująca
- § 6. Sankcja zastosowania omijanych przepisów a art. 58 § 1 KC
- I. Uwagi ogólne
- II. Sankcja właściwa jako wynik wykładni art. 58 § 1 KC
- III. Sankcja właściwa jako wynik nowelizacji art. 58 § 1 KC
- § 7. Zastosowanie sankcji
- I. Uwagi ogólne
- II. Uzupełniające i zastępcze stosowanie przepisów
- III. Nieważność czynności prawnej
- IV. Inne niż nieważność postaci wadliwości czynności prawnej
- V. Sankcja niewskazana w treści obchodzonego przepisu
- VI. Brak możliwości albo niecelowość zastosowania omijanego przepisu
- VII. Zakres zastosowania sankcji
- § 8. Zakończenie
Zakończenie
Indeks rzeczowy
Pliki do pobrania
Szczegóły
- Seria: Instytucje Prawa Prywatnego
- Rok wydania: 2023
- Oprawa: Twarda
- Liczba stron: 320
- Wymiary: 135x220 mm
- Waga: 510 g
- ISBN: 978-83-8291-753-6
- EAN: 9788382917536
- Kod serwisu: 00962400
- Producent: Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o.
- Informacje: Bezpieczeństwo produktu