Urlopy rodzicielskie i zasiłki macierzyńskie. Zasady przyznawania, dokumentowania i wypłacania + wzory do pobrania

O Autorach

Wykaz skrótów

Wprowadzenie

Rozdział I. Urlop macierzyński

• 1. Prawo pracownicy do urlopu macierzyńskiego
• 1.1. Nabycie prawa do urlopu
• 1.2. Poród w okresie urlopu wychowawczego lub bezpłatnego
• 2. Wymiar urlopu macierzyńskiego
• 2.1. Wymiar urlopu w razie śmierci dziecka
• 2.2. Zgon dziecka przed 8 tygodniem życia
• 2.3. Zgon dziecka po 8 tygodniu życia
• 2.4. Wymiar urlopu w razie oddania dziecka
• 3. Zasady wykorzystywania urlopu macierzyńskiego
• 3.1. Korzystanie z urlopu przed porodem
• 3.2. Wniosek o urlop
• 3.3. Korzystanie z urlopu po porodzie
• 3.4. Przerwanie urlopu
• 3.5. Zakaz zrzeczenia się prawa do urlopu macierzyńskiego
• 4. Prawo do części urlopu pracownika – ojca wychowującego dziecko i pracownika – innego członka najbliższej rodziny
• 4.1. Nowe definicje w Kodeksie pracy
• 4.2. Rezygnacja z części urlopu przez pracownicę – matkę
• 4.3. Rezygnacja z części zasiłku przez ubezpieczoną – matkę
• 4.4. Rezygnacja z części urlopu przez pracownicę niezdolną do samodzielnej egzystencji
• 4.5. Rezygnacja z części zasiłku przez ubezpieczoną niezdolną do samodzielnej egzystencji
• 4.6. Rezygnacja z części urlopu przez hospitalizowaną pracownicę – matkę
• 4.7. Rezygnacja z części zasiłku przez hospitalizowaną ubezpieczoną – matkę
• 4.8. Zgon pracownicy lub ubezpieczonej – matki
• 4.9. Porzucenie dziecka przez pracownicę lub ubezpieczoną – matkę
• 4.10. Korzystanie z urlopu, gdy matka dziecka nie jest ubezpieczona
• 4.11. Podjęcie zatrudnienia przez matkę dziecka
• 5. Ochrona stosunku pracy w czasie urlopu macierzyńskiego
• 5.1. Wypowiedzenie zmieniające
• 5.2. Umowa terminowa
• 6. Powrót pracownika do pracy po urlopie macierzyńskim
• 6.1. Obowiązek dopuszczenia do pracy
• 6.2. Urlop wypoczynkowy po urlopie macierzyńskim

Rozdział II. Uprawnienia ojcowskie

• 1. Urlop ojcowski
• 1.1. Prawo do urlopu ojcowskiego
• 1.2. Wymiar urlopu ojcowskiego
• 1.3. Zasady wykorzystywania urlopu ojcowskiego
• 1.4. Przerwanie urlopu ojcowskiego
• 1.5. Powrót do pracy po urlopie ojcowskim
• 1.6. Ochrona stosunku pracy w czasie urlopu ojcowskiego
• 1.7. Wypowiedzenie zmieniające
• 1.8. Urlop ojcowski a urlop wypoczynkowy
• 2. Zwolnienie od pracy w związku z urodzeniem się dziecka

Rozdział III. Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego

• 1. Prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego
• 2. Wymiar urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego
• 3. Zasady wykorzystywania urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego
• 4. Ochrona stosunku pracy w czasie urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego
• 5. Wypowiedzenie zmieniające
• 6. Powrót do pracy po urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego

Rozdział IV. Urlop rodzicielski

• 1. Prawo do urlopu rodzicielskiego
• 2. Wymiar urlopu rodzicielskiego
• 2.1. Pełny wymiar urlopu
• 2.2. Przerwanie i skrócenie urlopu
• 3. Zasady wykorzystywania urlopu rodzicielskiego
• 3.1. Wspólna opieka rodziców nad dzieckiem
• 3.2. Wykorzystywanie urlopu w częściach
• 3.3. Wniosek o urlop
• 3.4. Rezygnacja z urlopu
• 4. Łączenie urlopu rodzicielskiego z pracą
• 5. Wydłużenie urlopu rodzicielskiego
• 6. Ochrona stosunku pracy w czasie urlopu rodzicielskiego
• 7. Wypowiedzenie zmieniające
• 8. Powrót do pracy po urlopie rodzicielskim
• 9. Urlop rodzicielski dla rodziców adopcyjnych i rodzin zastępczych
• 10. Przepisy przejściowe

Rozdział V. Wypłata zasiłku macierzyńskiego z tytułu podlegania ubezpieczeniu chorobowemu

• 1. Prawo do zasiłku macierzyńskiego
• 2. Okresy pobierania zasiłków macierzyńskich
• 2.1. Maksymalny wymiar zasiłku przed porodem
• 2.2. Zasiłek macierzyński z tytułu przyjęcia dziecka na wychowanie
• 2.3. Pobyt ubezpieczonej w szpitalu
• 2.4. Skrócenie okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego
• 3. Zasiłek macierzyński z tytułu urodzenia dziecka po ustaniu ubezpieczenia chorobowego
• 3.1. Zasiłek macierzyński z tytułu urlopu ojcowskiego
• 3.2. Termin złożenia wniosku o urlop ojcowski
• 3.3. Przerwanie urlopu ojcowskiego w związku z pobytem dziecka w szpitalu
• 3.4. Zasiłek macierzyński z tytułu korzystania z urlopu rodzicielskiego
• 3.5. Zasiłek macierzyński z tytułu urodzenia dziecka w trakcie urlopu wychowawczego
• 3.6. Brak prawa do zasiłku macierzyńskiego
• 3.7. Wysokość zasiłku macierzyńskiego
• 3.8. Wysokość zasiłku macierzyńskiego w okresie przejściowym
• 3.9. Podwyższenie zasiłku macierzyńskiego do kwoty świadczenia rodzicielskiego

Rozdział VI. Podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia chorobowego przysługującego pracownikom

• 1. Przychód stanowiący podstawę zasiłku
• 2. Składniki wynagrodzenia przyjmowane do podstawy wymiaru zasiłku i nieuwzględniane w tej podstawie
• 2.1. Nagrody i dodatkowe wypłaty
• 2.2. Premia za pracę grupy
• 2.3. Zasiłek po ustaniu zatrudnienia
• 2.4. Składniki za okresy miesięczne
• 2.5. Składniki za okresy kwartalne
• 2.6. Składniki za okresy roczne
• 3. Uzupełnianie podstawy zasiłkowej
• 3.1. Wynagrodzenie zmienne
• 3.2. Urlop bezpłatny
• 3.3. Urlop wychowawczy
• 3.4. Wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy
• 4. Składniki przysługujące do określonego terminu
• 5. Zmiana wymiaru czasu pracy a podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego
• 6. Ustalanie przeciętnego wynagrodzenia za okres 12 miesięcy
• 6.1. „Dniówka" zasiłku
• 6.2. Zatrudnienie krótsze niż 12 miesięcy
• 6.3. Zmiana warunków zatrudnienia
• 7. Minimalna podstawa wymiaru zasiłku
• 8. Maksymalna podstawa wymiaru zasiłku
• 9. Ponowne ustalanie podstawy wymiaru zasiłku lub podstawa kontynuowana
• 10. Podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego dla ubezpieczonych niebędących pracownikami
• 10.1. Uzupełnianie podstawy
• 10.2. Ograniczenie podstawy składki chorobowej
• 11. Dokumentowanie prawa do zasiłku macierzyńskiego
• 11.1. Zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego
• 11.2. Urodzenie dziecka podczas pobytu za granicą
• 11.3. Poród po ustaniu ubezpieczenia w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy
• 11.4. Poród po ustaniu ubezpieczenia w przypadku rozwiązania stosunku pracy z naruszeniem przepisów prawa
• 11.5. Przyjęcie dziecka na wychowanie
• 11.6. Przyjęcie dziecka na wychowanie w ramach rodziny zastępczej
• 11.7. Zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego
• 11.8. Rezygnacja z pobierania zasiłku macierzyńskiego po 14 tygodniach urlopu macierzyńskiego
• 11.9. Rezygnacja z pobierania zasiłku macierzyńskiego po 14 tygodniach urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego
• 11.10. Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej, zakładzie opiekuńczoleczniczym, zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym albo zakładzie rehabilitacji leczniczej
• 11.11. Zasiłek dla ojca dziecka, gdy matka skraca okres pobierania zasiłku
• 11.12. Śmierć ubezpieczonej matki dziecka lub porzucenie przez nią dziecka
• 11.13. Śmierć nieubezpieczonej matki dziecka lub porzucenie przez nią dziecka
• 11.14. Zaniechanie wypłaty zasiłku w związku z rezygnacją z jego pobierania przez ubezpieczoną matkę dziecka z orzeczoną niezdolnością do samodzielnej egzystencji
• 11.15. Zasiłek dla ojca dziecka lub innego członka rodziny, gdy ubezpieczona matka dziecka nie może sprawować opieki nad dzieckiem w związku z posiadaniem orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji
• 11.16. Zasiłek dla ojca dziecka lub innego członka rodziny, gdy matka dziecka przebywa w szpitalu
• 11.17. Przerwanie pobierania zasiłku macierzyńskiego z powodu pobytu ubezpieczonej matki dziecka w placówce leczniczej
• 11.18. Podjęcie wypłaty zasiłku matce dziecka po przerwie spowodowanej pobytem w placówce leczniczej
• 11.19. Zasiłek dla ubezpieczonego ojca dziecka w związku z podjęciem zatrudnienia przez matkę nieposiadającą tytułu do ubezpieczenia
• 11.20. Podwyższenie zasiłku do kwoty świadczenia rodzicielskiego
• 11.21. Zasiłek za okres urlopu rodzicielskiego, gdy zasiłek za okres bezpośrednio poprzedzający był pobierany przez tego samego ubezpieczonego
• 11.22. Zasiłek za okres urlopu rodzicielskiego, gdy zasiłek za okres bezpośrednio poprzedzający był pobierany przez drugiego z rodziców
• 11.23. Zaniechanie wypłaty zasiłku w razie rezygnacji przez ubezpieczoną matkę dziecka z urlopu rodzicielskiego w całości lub w części
• 11.24. Wypłata zasiłku za okres urlopu rodzicielskiego nieprzypadający bezpośrednio po poprzednim okresie wypłaty (16 tygodni)
• 11.25. Zasiłek za okres urlopu ojcowskiego
• 12. Zasiłek macierzyński wypłacany przez ZUS
• 13. Rozliczenie składkowo-podatkowe zasiłku chorobowego i macierzyńskiego
• 14. Rozliczenie składkowo-podatkowe zasiłku macierzyńskiego i wynagrodzenia za pracę
• 15. Rozliczenie zasiłku macierzyńskiego zwolnionego od podatku dochodowego

Rozdział VII. Wzory dokumentów

• 1. Wzory dotyczące pracodawcy
• 1.1. Udzielenie pracownicy urlopu macierzyńskiego przed porodem
• 1.2. Udzielenie pracownicy urlopu macierzyńskiego po porodzie
• 1.3. Udzielenie pracownikowi urlopu rodzicielskiego łączonego z pracą
• 1.4. Udzielenie urlopu rodzicielskiego
• 1.5. Odmowa dopuszczenia do pracy w trakcie urlopu rodzicielskiego
• 1.6. Udzielenie urlopu macierzyńskiego ojcu lub innemu członkowi najbliższej rodziny
• 1.7. Udzielenie urlopu rodzicielskiego ojcu lub innemu członkowi najbliższej rodziny
• 1.8. Udzielenie urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego
• 1.9. Udzielenie urlopu ojcowskiego
• 2. Wzory dotyczące pracownika
• 2.1. Wniosek pracownicy o udzielenie urlopu macierzyńskiego przed porodem (art. 180 § 2 KP)
• 2.2. Wniosek pracownicy w sprawie rezygnacji z pozostałej części urlopu macierzyńskiego (art. 180 § 4 KP)
• 2.3. Wniosek pracownicy legitymującej się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji w sprawie rezygnacji z pozostałej części urlopu macierzyńskiego (art. 180 § 6 KP)
• 2.4. Wniosek pracownika – ojca wychowującego dziecko/pracownika – innego członka najbliższej rodziny o udzielenie pozostałej części urlopu macierzyńskiego (art. 180 § 9 KP)
• 2.5. Wniosek pracownika – ojca wychowującego dziecko/pracownika – innego członka najbliższej rodziny o udzielenie pozostałej części urlopu macierzyńskiego (art. 180 § 10 i 11 KP)
• 2.6. Wniosek pracownika – ojca wychowującego dziecko/pracownika – innego członka najbliższej rodziny o udzielenie pozostałej części urlopu macierzyńskiego w przypadku zgonu pracownicy/ubezpieczonej – matki dziecka (art. 180 § 12 KP)
• 2.7. Wniosek pracownika – ojca wychowującego dziecko/pracownika – innego członka najbliższej rodziny o udzielenie pozostałej części urlopu macierzyńskiego w przypadku porzucenia dziecka przez pracownicę/ubezpieczoną – matkę dziecka (art. 180 § 13 KP)
• 2.8. Wniosek pracownika – ojca wychowującego dziecko/pracownika – innego członka najbliższej rodziny o udzielenie części urlopu macierzyńskiego w przypadku zgonu matki dziecka nieobjętej ubezpieczeniem chorobowym albo nieposiadającej tytułu do objęcia takim ubezpieczeniem (art. 180 § 15 pkt 1 KP)
• 2.9. Wniosek pracownika – ojca wychowującego dziecko/pracownika – innego członka najbliższej rodziny części urlopu macierzyńskiego w przypadku porzucenia dziecka przez matkę dziecka nieobjętą ubezpieczeniem chorobowym albo nieposiadającą tytułu do objęcia takim ubezpieczeniem (art. 180 § 15 pkt 2 KP)
• 2.10. Wniosek pracownika – ojca wychowującego dziecko/pracownika – innego członka najbliższej rodziny o udzielenie pozostałej części urlopu macierzyńskiego w przypadku niemożności sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem przez matkę nieobjętą ubezpieczeniem chorobowym albo nieposiadającą tytułu do objęcia takim ubezpieczeniem legitymującą się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji (art. 180 § 15 pkt 3 KP)
• 2.11. Wniosek pracownika – ojca wychowującego dziecko o udzielenie części urlopu macierzyńskiego w przypadku podjęcia przez matkę dziecka nieposiadającą tytułu do objęcia ubezpieczeniem chorobowym zatrudnienia w wymiarze nie niższym niż 1/2 etatu (art. 180 § 17 KP)
• 2.12. Wniosek pracownika o udzielenie urlopu rodzicielskiego lub jego części (art. 182^1d § 3 KP)
• 2.13. Wniosek pracownika o łączenie korzystania z urlopu rodzicielskiego/ jego części z wykonywaniem pracy w wymiarze nie niższym niż ½ pełnego wymiaru czasu pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu (art. 182^1e KP)
• 2.14. Wniosek pracownika o udzielenie urlopu ojcowskiego lub jego części (art. 182³ KP)
• 2.15. Wniosek pracownika o udzielenie urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego (art. 183 § 1, 1¹ i 3 KP)

Aneks. Zestawienia wymiarów urlopów w tabelach

• 1. Wymiar urlopu macierzyńskiego
• 2. Wymiar urlopu rodzicielskiego
• 3. Wydłużenie urlopu rodzicielskiego w przypadku jego łączenia z wykonywaniem pracy
• 4. Wymiar urlopu rodzicielskiego rodziców posiadających zaświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem"
• 5. Wydłużenie urlopu rodzicielskiego rodziców posiadających zaświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem" w przypadku jego łączenia z wykonywaniem pracy
• 6. Wymiar urlopu ojcowskiego
• 7. Wymiar urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego pracowników, którzy przyjęli dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej
• 8. Wymiar urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego pracowników, którzy przyjęli dziecko na wychowanie i wystąpili do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka
• 9. Wymiar urlopu rodzicielskiego pracowników, którzy przyjęli dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej
• 10. Wymiar urlopu rodzicielskiego pracowników, którzy przyjęli dziecko na wychowanie i wystąpili do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka
• 11. Wymiar urlopu rodzicielskiego pracowników, którzy przyjęli dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej – w przypadku dziecka posiadającego zaświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem"
• 12. Wymiar urlopu rodzicielskiego pracowników, którzy przyjęli dziecko na wychowanie i wystąpili do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka – w przypadku dziecka posiadającego zaświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem"