Zmiany w umowach o pracę przy wprowadzeniu pracy zdalnej
Wdrożenie pracy zdalnej dla aktualnych pracowników, czyli pozostających w zatrudnieniu w dniu 7.4.2023 r., wymaga ponadto dokonania zmian w treści umów o pracę, w których trzeba rozstrzygnąć, czy będzie stosowana praca zdalna całkowita czy częściowa, oraz uzgodnić miejsce jej wykonywania. W stosunku do obecnych pracowników będzie zatem trzeba zawrzeć aneksy do umów o pracę, które nie wymagają formy pisemnej.
Ustawodawca posługuje się w przepisach terminem „uzgodnienie pracy zdalnej”, który należy rozumieć jako aneks do umowy o pracę, co wynika zarówno z uzasadnienia projektu, jak i stanowiska MRiPS z 5.7.2022 r., w którym resort przyjął, że: „Uzgodnienie dotyczące zmiany formy pracy z typowej na pracę zdalną będzie mogło być dokonane w postaci papierowej lub elektronicznej, z inicjatywy pracodawcy lub na wniosek pracownika. Warto zaznaczyć, iż przepis ten ustanawia wyjątek od regulacji zawartej w art. 29 § 4 KP, zgodnie z którą zmiana warunków umowy o pracę wymaga formy pisemnej. W przypadku uzgodnienia pracy zdalnej w trakcie zatrudnienia ma bowiem miejsce modyfikacja istotnego składnika umowy o pracę, jakim jest miejsce wykonywania pracy. W praktyce zakres takiego uzgodnienia powinien obejmować sam fakt wykonywania pracy zdalnej, ustalenie, czy będzie to praca zdalna częściowa, czy też całkowita, jak również miejsce świadczenia pracy zdalnej”.
W treści porozumienia zmieniającego wystarczy wpisanie, czy praca zdalna będzie całkowita czy częściowa, i określenie miejsca pracy zdalnej. Pracodawca nie musi już na tym etapie decydować o wymiarze pracy zdalnej częściowej, a ustalenia w tym obszarze można pozostawić także pracownikom i menedżerom. Możliwe jest również, że w przyjętym porozumieniu lub regulaminie pracy zdalnej zostaną te kwestie wyczerpująco opisane i wtedy nie będzie potrzeby przenoszenia takich ustaleń do umów o pracę. Należy pamiętać, że wpisanie do umowy o pracę zasady np. 3 + 2, gdzie praca zdalna jest wykonywana przez trzy dni w tygodniu, a praca stacjonarna przez dwa dni w tygodniu, będzie oznaczało, że zmiana tej zasady w przyszłości będzie wymagała zawarcia kolejnego porozumienia zmieniającego warunki pracy, a w przypadku braku zgody pracownika na taką zmianę – dokonania wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy.
Ważne!
W przypadku nowych pracowników, którzy będą zatrudniani już po 6.4.2023 r., czyli począwszy od dnia wejścia w życie zmienionych przepisów KP, można od początku w umowie uregulować kwestie dotyczące pracy zdalnej i nie ma potrzeby uzgadniania tych kwestii w odrębnym dokumencie. Działanie takie będzie jednak miało swoje konsekwencje w zakresie ewentualnego wiążącego polecenia o zaprzestaniu pracy zdalnej, zgodnie z art. 6722 KP, które nie dotyczy takich przypadków.
W tym miejscu należy zwrócić uwagę na treść art. 6719 § 1 pkt 1 KP, który wskazuje wyraźnie, że praca zdalna może być uzgodniona „przy zawieraniu umowy o pracę”, a nie przy zatrudnieniu pracownika, co oznacza, że powyższy zwrot należy odnosić odrębnie do zawarcia każdej kolejnej umowy o pracę zawieranej z danym pracownikiem.
Mając na uwadze dychotomiczny podział pracowników na tych, dla których praca zdalna była wprowadzona przy zawieraniu umowy o pracę, i tych, którym została wdrożona w trakcie zatrudnienia, należy zauważyć, że w przyszłości ta druga grupa będzie bardzo wąska, gdyż zawarcie każdej kolejnej umowy z wpisaną w jej treści pracą zdalną spowoduje, że pracownik nie będzie już podlegał pod art. 6719 § 1 pkt 2 KP
Niestety można skonkludować, że każda kolejna umowa zawierana z pracownikiem może zmienić jego status z punktu widzenia art. 6719 § 1 KP, gdyż od jej treści zależy, czy będzie on podlegał pod pkt 1 czy 2 ww. przepisu.
Podstawa prawna
- art. 6719 § 1 ustawy z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2002 r. poz. 1510)