Kara umowna. Zabezpieczenie zobowiązania, obliczanie i miarkowanie kary, skutki podatkowe. Komentarz praktyczny

Przedmowa

Wykaz skrótów

Wykaz literatury

Część I. Komentarz praktyczny z orzecznictwem

Rozdział 1. Kara umowna – zagadnienia konstrukcyjne

• 1. Zagadnienia wstępne
• 2. Kara umowna wierzycielska
• 3. Konstrukcja kary umownej
• 4. Kara umowna jako zobowiązanie o charakterze pieniężnym
• 5. Wykonanie zobowiązania i zapłata kary umownej
• 6. Funkcje kary umownej
• 7. Rodzaje kar umownych
• 8. Świadczenie pieniężne i niepieniężne
• 9. Odstąpienie od umowy a kara umowna
• 10. Kumulacja kar umownych
• 10.1. Uwagi ogólne
• 10.2. Kumulacja kilku kar umownych w ramach jednego stosunku zobowiązaniowego za różne przejawy nienależytego wykonania zobowiązania przez dłużnika
• 10.3. Kumulacja kary za określony przejaw nienależytego wykonania zobowiązania oraz za niewykonanie zobowiązania
• 10.4. Wyłączenie możliwości kumulacji kary umownej za nienależyte wykonanie zobowiązania
• 10.5. Kary umowne zastrzeżone w ramach tego samego stosunku zobowiązaniowego na rzecz różnych wierzycieli
• 11. Maksymalna wysokość kary umownej
• 12. Przegląd orzecznictwa
• 12.1. Wykonanie zobowiązania i zapłata kary umownej
• 12.2. Funkcje kary umownej
• 12.3. Rodzaje kar umownych
• 12.4. Odstąpienie od umowy a kara umowna
• 12.5. Maksymalna wysokość kary umownej

Rozdział 2. Przesłanki odpowiedzialności

• 1. Przesłanki możliwości dochodzenia kary umownej
• 2. Niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania
• 3. Wykonanie zobowiązania
• 4. Wina
• 5. Wpływ przyczynienia się wierzyciela na karę umowną – art. 362 KC
• 6. Szkoda (naprawienie szkody)
• 7. Związek przyczynowy pomiędzy niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania a szkodą
• 8. Przegląd orzecznictwa
• 8.1. Wina
• 8.2. Wpływ przyczynienia się wierzyciela na karę umowną – art. 362 KC
• 8.3. Szkoda (naprawienie szkody)
• 8.4. Związek przyczynowy pomiędzy niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania a szkodą

Rozdział 3. Miarkowanie kary umownej

• 1. Uwagi ogólne
• 2. Zasada pacta sunt servanda a miarkowanie
• 3. Wpływ art. 5 i 58 KC na żądanie zapłaty kary umownej
• 4. Wysokość kary umownej – uwagi ogólne
• 4.1. Miarkowanie do zera
• 4.2. Kara umowna zaniżona
• 4.3. Kara umowna a stosunki konsumenckie
• 4.4. Skutek ex tunc miarkowania kary umownej
• 5. Przesłanki miarkowania
• 5.1. Stosowanie przesłanek miarkowania
• 5.2. Zobowiązanie wykonane w znacznej części
• 5.3. Zwłoka a miarkowanie z powodu wykonania zobowiązania w znacznej części
• 5.4. Wysokość miarkowania
• 5.5. Rażące wygórowanie kary umownej
• 5.5.1. Pojęcie rażącego wygórowania kary umownej
• 5.5.2. Kryteria uznania kary umownej za rażąco wygórowaną
• 5.5.3. Stosunek wysokości kary umownej do wysokości szkody
• 5.5.4. Odszkodowanie na zasadach ogólnych
• 5.5.5. Przesłanki dotyczące dłużnika
• 5.5.6. Kryterium bezwzględnej wysokości kary umownej
• 5.5.7. Stosunek wysokości kary umownej do wartości zobowiązania
• 5.5.8. Wartość świadczenia spełnionego z opóźnieniem
• 5.5.9. Niewielka wina dłużnika
• 5.5.10. Przyczynienie się wierzyciela
• 5.5.11. Wzbogacenie się wierzyciela
• 5.5.12. Stosunek kary umownej do innych kar zastrzeżonych w tej samej umowie
• 5.5.13. Inne kryteria miarkowania
• 6. Stopień obniżenia
• 6.1. Obniżenie kary umownej
• 6.2. Praktyka orzecznicza
• 7. Przegląd orzecznictwa

Rozdział 4. Kara umowna w zamówieniach publicznych

• 1. Uwagi ogólne
• 2. Zasada swobody umów
• 3. Niedozwolone klauzule umowne związane z karami umownymi w Prawie zamówień publicznych
• 3.1. Uwagi ogólne
• 3.2. Odpowiedzialność wykonawcy za opóźnienie
• 3.3. Kary umowne za zachowanie niezwiązane bezpośrednio lub pośrednio z przedmiotem umowy lub jej prawidłowym wykonaniem
• 3.4. Kara umowna za okoliczności, za które wyłączną odpowiedzialność ponosi zamawiający
• 4. Obligatoryjne klauzule umowne dotyczące kar umownych w umowach o wykonanie zamówienia publicznego
• 4.1. Zagadnienia ogólne
• 4.2. Łączna maksymalna wysokość kar umownych, których mogą dochodzić strony
• 4.3. Kary umowne w umowach o wykonanie zamówienia na roboty budowlane
• 4.3.1. Zagadnienia ogólne
• 4.3.2. Kara umowna za nieprzedłożenie do zaakceptowania projektu umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, lub projektu jej zmiany
• 4.3.3. Kara umowna za nieprzedłożenie poświadczonej za zgodność z oryginałem kopii umowy o podwykonawstwo lub jej zmiany
• 4.3.4. Kara umowna za brak zapłaty lub nieterminową zapłatę wynagrodzenia należnego podwykonawcom lub dalszym podwykonawcom
• 4.3.5. Kara umowna za brak zmiany umowy o podwykonawstwo (której przedmiotem są dostawy lub usługi) w zakresie terminu zapłaty
• 4.3.6. Kary umowne zastrzeżone w umowach o roboty budowlane i usługi zawartych na okres powyżej 12 miesięcy z tytułu braku zapłaty lub nieterminowej zapłaty wynagrodzenia należnego podwykonawcom z tytułu zmiany wysokości wynagrodzenia (art. 439 ust. 5 PrZamPubl)
• 4.3.7. Kary umowne związane z obowiązkami zatrudnienia na podstawie umowy o pracę i dokumentowania tego faktu w umowach o zamówienie na roboty budowlane i usługi
• 4.4. Wytyczne co do kar umownych w umowach podwykonawczych
• 5. Miarkowanie kary umownej a dyscyplina finansów publicznych
• 5.1. Uwagi ogólne
• 5.2. Nienaliczenie a miarkowanie kary umownej
• 5.3. Pisemna ocena skutków ugody
• 5.4. Ocena zasadności zawarcia ugody – obowiązek czy przywilej?
• 5.5. Rodzaje ugody
• 6. Przegląd orzecznictwa

Rozdział 5. Kara umowna w wybranych przepisach szczególnych

• 1. Kara umowna w przepisach prawa pracy
• 1.1. Uwagi ogólne
• 1.2. Odpowiednie stosowanie przepisów KC
• 1.2.1. Uwagi ogólne
• 1.2.2. Zasady prawa pracy
• 1.3. Zakres odpowiedzialności pracownika
• 1.4. Kara umowna w związku z zakazem konkurencji po ustaniu stosunku pracy
• 1.4.1. Uwagi ogólne
• 1.4.2. Zakres zakazu konkurencji
• 1.4.3. Wysokość kary umownej
• 1.4.4. Odpowiedzialność za naruszenie zakazu konkurencji
• 1.4.5. Miarkowanie kary umownej z umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy
• 1.5. Odszkodowanie z tytułu naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu – quasi-kara umowna
• 2. Kara umowna w umowach deweloperskich
• 2.1. Uwagi ogólne
• 2.2. Kara umowna w umowie deweloperskiej
• 2.3. Quasi-kara umowna – rekompensata należna nabywcy
• 2.4. Kara umowna z tytułu odstąpienia od umowy z przyczyn zależnych od dewelopera
• 3. Kara umowna w postępowaniu upadłościowym
• 3.1. Uwagi ogólne
• 3.2. Zgłoszenie wierzytelności
• 3.3. Kary umowne z umów niewykonanych do dnia ogłoszenia upadłości
• 3.4. Bezskuteczność kar umownych w stosunku do masy
• 4. Przegląd orzecznictwa
• 4.1. Kara umowna w przepisach prawa pracy
• 4.2. Kara umowna w umowach deweloperskich

Rozdział 6. Kara umowna w procesie sądowym

• 1. Uwagi ogólne
• 2. Ciężar dowodu
• 3. Potrącenie kary umownej – zarzut potrącenia
• 3.1. Uwagi ogólne
• 3.2. Zarzut potrącenia w art. 203¹ KPC
• 3.3. Zarzut potrącenia kary umownej w postępowaniu uproszczonym
• 3.4. Skutki bezskuteczności zarzutu potrącenia
• 3.5. Skutki zgłoszenia zarzutu potrącenia z uchybieniem terminu lub przepisów o formie
• 4. Powództwo wzajemne o zapłatę kary umownej
• 5. Powództwo o ustalenie nieistnienia kary umownej
• 5.1. Uwagi ogólne
• 5.2. Powództwo o ustalenie
• 6. Miarkowanie kary umownej
• 7. Przegląd orzecznictwa

Rozdział 7. Kara umowna a podatki

• 1. Podatki dochodowe
• 2. Koszt uzyskania przychodu
• 3. Kary umowne związane z COVID-19
• 4. Kara umowna a przychód
• 5. Podatek od towarów i usług
• 6. Orzecznictwo

Część II. Przykłady klauzul

• 1. Uwagi ogólne
• 2. Kara umowna za niewykonanie świadczenia w terminie umownym
• 3. Kara umowna – inny niż zwłoka przypadek nienależytego wykonania umowy
• 4. Klauzule dotyczące kar umownych charakterystyczne dla umowy o roboty budowlane
• 5. Obowiązkowe klauzule dotyczące kar umownych przy umowie o wykonanie zamówienia na roboty budowlane
• 6. Klauzule umowne dotyczące niewykonania umowy w całości lub w części
• 7. Kara umowna w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy

Indeks rzeczowy