Publikacja przedstawia kwestie związane z zadaniami gminy i kompetencjami organów gminy, jako podstawowej jednostki samorządu terytorialnego w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi.
Podstawą prawną w tym zakresie jest ustawa z dnia 26.10.1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Ustawa ta ma na celu m.in. szerzenie trzeźwości oraz opanowanie pijaństwa i alkoholizmu jako nałogu, dlatego ustawodawca określa w niej granice funkcjonowania jednostki, przedsiębiorców, państwa oraz samorządu terytorialnego w obszarze związanym z alkoholem. Gminy jako podstawowe jednostki samorządu terytorialnego są szczególnie predystynowane do przeciwdziałania negatywnym zjawiskom z tym związanym. Gmina zlokalizowana jest bowiem najbliżej ludzi, najbliżej społeczeństwa. Organy gminy oraz inne jednostki gminne najlepiej więc orientują się w problemach związanych z nadmiernym spożywaniem alkoholu.
W związku z realizacją celów określonych przez ww. ustawę gmina oraz jej organy i inne jednostki organizacyjne mogą podejmować czynności o różnym charakterze: wydawanie aktów normatywnych, ale także aktów indywidualnych (zezwolenia dotyczące sprzedaży napojów alkoholowych). Ponadto podejmuje szereg czynności związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu – są to działania wspomagające, interwencyjne, propagujące trzeźwość itd. Istotną rolę organy gminy odgrywają także przy tworzeniu i realizacji gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii.
W książce Czytelnik znajdzie m.in. odpowiedzi na następujące pytania:
- Jakie zadania i kompetencje przyznawane są organom samorządu terytorialnego przez ustawodawcę w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi?
- Jakie istnieją formy współdziałania organów gminy z organizacjami społecznymi w zakresie realizacji celów przewidzianych w ustawie?
- Czy gminny program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii wymaga konsultacji społecznych z mieszkańcami?
- Jak rozumieć pojęcie pomocy psychospołecznej i prawnej dla rodzin?
- Jaką rolę pełnią centra integracji społecznej i kluby integracji społecznej?
- Jakie przykładowe informacje mogą być zbierane w ramach diagnozy problemów alkoholowych?
- Czy istnieje obowiązek sporządzenia raportu z wykonania w danym roku gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii i efektów jego realizacji?
- Co musi się znaleźć w uchwale w sprawie maksymalnej liczby zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych na terenie gminy (miasta)?
- Czy ograniczenie w godzinach nocnych sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży na obszarze gminy narusza zasadę wolności działalności gospodarczej?
- Czy istnieją generalne przesłanki do cofnięcia zezwolenia na sprzedaż detaliczną napojów alkoholowych?
- Kiedy i w jaki sposób może zostać utworzona izba wytrzeźwień?
- W jakim celu prowadzi się ewidencję i dokumentację osób doprowadzonych do izby wytrzeźwień/placówki?
W publikacji przede wszystkim przedstawiono szczegółowe aspekty dotyczące podejmowania przez gminę uchwał w sprawach alkoholowych, a także materialne i procesowe kwestie związane z zezwoleniami na sprzedaż napojów alkoholowych. Ponadto szczegółowej analizie poddano przepisy dotyczące działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu.
Sporo miejsca zajmują również rozważania dotyczące gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii.