Monitor Prawniczy Nr 1/2024

Specjalistyczny miesięcznik omawiający kluczowe zagadnienia prawnicze.

W numerze 1/2024 znajdziesz artykuły: 

• dr Michał Synowiec „Wpływ DORA na wybrane wymogi związane z outsourcingiem bankowym". Artykuł skupia się na analizie oddziaływania rozporządzenia DORA na reżim prawny outsourcingu bankowego. Rozważania koncentrują się na zagadnieniach podoutsourcingu, odpowiedzialności insourcera oraz outsourcingu zagranicznym. Przeprowadzone badania skłaniają do sformułowania tezy, że rozpoczęcie bezpośredniego stosowania DORA nie będzie skutkować automatycznym wyłączeniem stosowania przepisów krajowych regulujących zasady outsourcingu w działalności bankowej. Spora część dotychczas obowiązujących norm w dalszym ciągu zachowa swoją aktualność, współtworząc reżim prawny znajdujący zastosowanie do outsourcingu usług ICT.
• Anna Czesnowicka „Dopuszczalność dowodu prywatnego w procesie karnym". Postępowanie dowodowe stanowi swoiste sedno każdego procesu karnego. W ramach tego postępowania jednym z bardziej problematycznych aspektów jest tematyka tzw. dowodu prywatnego, w tym przede wszystkim zakres definicyjny tego terminu, możliwość dopuszczenia dowodu prywatnego w procesie karnym, a także granice normatywne jego wykorzystania, zwłaszcza z perspektywy zakazów dowodowych oraz oceny wiarygodności takiego dowodu. Złożoność wskazanej materii nie zamyka się jedynie na gruncie rozważań teoretycznych, ale też, a może przede wszystkim, dotyczy aspektu praktycznego, stawiając szereg niełatwych pytań.
• Anna Sosna „Prawa konsumenta po nowelizacji – charakterystyka, zmiany, znaczenie prawne". Prawa konsumenta to jedna z podstawowych regulacji w systemie prawa prywatnego. 1.1.2023 r. weszła w życie nowelizacja Kodeksu cywilnego, ustawy o prawach konsumenta oraz ustawy - Prawo prywatne międzynarodowe, implementująca do polskiego porządku prawnego tzw. dyrektywę towarową oraz dyrektywę cyfrową. Ze względu na wprowadzenie swoistego dualizmu reżimów prawnych dotyczących odpowiedzialności sprzedawców z tytułu sprzedaży wadliwego towaru, już na etapie projektu zmiany były szeroko komentowane przez doktrynę. Artykuł ma na celu omówienie stanu prawnego przed i po nowelizacji oraz wpływu nowych przepisów na prawa konsumenta.
• Maciej Skuczyński „Zasądzenie kosztów procesu w następstwie wniesienia pozwu po umorzeniu postępowania w elektronicznym postępowaniu upominawczym". Treść art. 505[37] § 2 KPC w kształcie nadanym nowelizacją Kodeksu postępowania cywilnego z 4.7.2019 r. budzi istotne wątpliwości w praktyce orzeczniczej sądów oraz w zakresie praktyki prowadzenia sporów sądowych przez pełnomocników będących adwokatami i radcami prawnymi. Konieczne jest ustalenie jasnej normy prawnej co do tego, na czym ma polegać uwzględnienie kosztów z elektronicznego postępowania upominawczego i co wchodzi w skład tych kosztów. Autor dokonuje wszechstronnej wykładni art. 505[37] § 2 KPC, formułując odpowiednią normę i odnosząc ją do hipotetycznych trudnych przypadków, które mogą pojawić się w ramach stosowania prawa.
• Rafał Woźniak „Czy inwestor publiczny ponosi odpowiedzialność solidarną za roszczenia waloryzacyjne podwykonawców wynikające ze wzrostu cen materiałów i kosztów realizacji inwestycji?". Artykuł stanowi próbę oceny zakresu solidarnej odpowiedzialności inwestora za roszczenia podwykonawców wynikające ze wzrostu cen materiałów i kosztów realizacji inwestycji. Opracowanie zawiera analizę zakresu i przesłanek tego rodzaju roszczeń podwykonawców, ocenę aktualnych granic solidarnej odpowiedzialności inwestora za roszczenia podwykonawców wynikające z umowy o roboty budowlane, a także przedstawia argumenty zarówno za, jak i przeciw objęciu ochroną inwestora roszczeń podwykonawców związanych z waloryzacją cen.
• prof. UWr dr hab. Krzysztof Zagrobelny „Kryterium zwolnienia z podatku darowizny pieniężnej w kręgu najbliższej rodziny – glosa do uchwały NSA z 20.3.2023 r., III FPS 3/22". Naczelny Sąd Administracyjny dokonał niepoprawnej wykładni art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy z 28.7.1983 r. o podatku od spadków i darowizn przyjmując, że zawarta w nim fraza „w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne (...) - udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym" nie obejmuje wykonania darowizny bezpośrednio przez obdarowanego. Wniosek taki nie wynika wprost z treści analizowanego przepisu. NSA nie wyjaśnił, dlaczego przeprowadzony wywód zupełnie pomija obowiązujące, ukształtowane prawem zasady wykonania wspomnianej umowy, a posiłkuje się przede wszystkim intuicyjnym rozumieniem sposobu, w jaki darczyńca wywiązuje się z zobowiązania.
• Dariusz Dziekan „Teoria salda czy dwóch kondykcji – glosa do uchwały SN z 16.2.2021 r., III CZP 11/20". Pewne wątpliwości w orzecznictwie sądów budzi kwestia, czy kredytobiorca na podstawie art. 405 i 409 KC może skutecznie domagać się od banku zwrotu świadczenia w postaci rat kapitałowo-odsetkowych zapłaconych w walucie polskiej lub walucie obcej, w sytuacji uznania umowy kredytu indeksowanego za nieważną na skutek zawarcia w niej klauzul abuzywnych. W glosie, autor zaaprobował stanowisko wyrażone przez SN w tezie uchwały, że stronie, która w wykonaniu umowy kredytu dotkniętej nieważnością, przysługuje roszczenie o zwrot spłaconych środków pieniężnych jako świadczenia nienależnego (art. 410 § 1 w zw. z art. 405 KC) niezależnie od tego, czy i w jakim zakresie jest dłużnikiem banku z tytułu zwrotu nienależnie otrzymanej kwoty kredytu. Poparto również pogląd o stosowaniu teorii dwóch kondykcji w razie rozliczenia stron w przypadku uznania umowy kredytu indeksowanego za nieważną z uwagi na zamieszczenie w niej niedozwolonych klauzul abuzywnych. Zdaniem glosatora, przeciwne stanowisko, doprowadziłoby do naruszenia naczelnej zasady prawa prywatnego odnoszącej się do ekwiwalentności świadczeń stron stosunku zobowiązaniowego. Autor glosy zaaprobował również stanowisko Sądu Najwyższego w przedmiocie określenia chwili wymagalności roszczenia o zwrot świadczenia oraz jego przedawnienia.

W Monitorze Prawniczym znajdziesz:

• Wnikliwe opracowania analizujące najistotniejsze zmiany w prawie.
• Fachowe opinie i analizy zagadnień problemowych.
• Przegląd najistotniejszego, nowego orzecznictwa.
• Aktualności z sal sądowych.
• Obszerne dodatki tematyczne.
• Odpowiedzi na pytania kierowane do redakcji.