Postępowanie cywilne – etap związany z przygotowaniem sprawy do rozpoznania

Prowadzenie postępowania cywilnego ma zapewnić ochronę prawnoprocesową nie tylko podmiotowi inicjującemu postępowanie, ale także pozostałym podmiotom uczestniczącym w tym postępowaniu, przy jednoczesnym zapewnieniu sprawności tego postępowania. Specyfika danej sprawy wymaga ustalenia na wstępie nie tylko w jakim trybie będzie rozpoznawana, w ramach jakiego postępowania procesowego (zwykłego, czy odrębnego), ale również jakiej ochrony prawnoprocesowej oczekują podmioty uczestniczące w konkretnej sprawie. Powyższy cel w procesie można osiągnąć poprzez ustalenie w ramach postępowania prowadzonego w celu przygotowania rozprawy – ponieważ na tym etapie możliwe jest podjęcie czynności ustalających, pozwalających na sprecyzowanie istoty sporu – możliwości ugodowego zakończenia sporu, zakresu czynności dowodowych (faktów spornych, przeprowadzanych środków dowodowych, ich kolejności, a przede wszystkim kosztów, jakie pojawią się w związku z ich przeprowadzeniem).

Przepisy dotyczące organizacji postępowania cywilnego, w tym posiedzenia przygotowawczego oraz planu rozprawy (wprowadzone ustawą z 4.7.2019 r., a następnie zmienione ustawą z 9.3.2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw) stosowane są przez sądy w praktyce wyjątkowo, chociaż wprowadzone zostały celem poprawy efektywności postępowania cywilnego oraz ograniczenia kosztów społecznych sporów sądowych.

W opracowaniu przedstawiona została kompleksowa analiza regulacji prawnej dotyczącej organizacji postępowania cywilnego (zawarta w przepisach art. 205¹–205¹² KPC), aby zachęcić do jej powszechnego stosowania. Wydanie merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy przez sąd wymaga prawidłowego ustalenia stanu faktycznego, co jest możliwe dzięki właściwej organizacji postępowania.